بررسی اثربخشی روان‌درمانی معنوی چندبُعدی بر تجربۀ سوگ و شدت سوگ در بازماندگان متوفیان ناشی از کووید 19

سابقه و هدف: با توجه به همه‌گیری بیماری کووید 19 و آمار بالای مرگ‌ومیر ناشی از آن، یکی از مسائل روان‌شناختی که بعد از همه‌گیری کووید 19 افراد با آن دست و پنجه نرم می کنند، سوگ و داغ‌دیدگی است. ازاین‌رو، نیاز به بررسی اثربخشی شیوه‌نامه‌های مشاورۀ سوگ برای ارائۀ خدمات مناسب به افراد سوگوار در دوران همه‌گیری وجود دارد. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی روان‌درمانی معنوی چندبُعدی بر تجربۀ سوگ و شدت سوگ در بازماندگان متوفیان ناشی از کووید 19 بود.روش کار: پژوهش حاضر از نوع نیمه‌ آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و مرحلۀ پیگیری است. جامعۀ آماری پژوهش تمام افراد سوگواری بود که یکی از اعضای خانواده شان را به‌دلیل بیماری کووید 19 در سال 1401-1400 از دست داده بودند. از میان این افراد 34 نفر به‌صورت هدفمند نمونۀ پژوهش در نظر گرفته شدند و به‌صورت تصادفی به دو گروه 17 نفره (آزمایش و کنترل) تقسیم شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسش‌نامۀ تجربۀ سوگ و مقیاس شدت سوگ بود. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مولفان تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.یافته‌ها: نتایج تحلیل آماری به‌روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر نشان داد که روان‌درمانی معنوی چندبُعدی در بهبود تجربۀ سوگ و کاهش شدت سوگ در بازماندگان متوفیان ناشی از کووید 19 اثربخش بود. همچنین اثر تعاملی گروه × زمان برای مولفه‌های احساس گناه، تلاش برای توجیه، واکنش‌های بدنی، قضاوت شخص با دیگران و خجالت و شرمندگی تجربۀ سوگ در مقدار 0.01؛ برای مولفۀ احساس ترک‌شدن در مقدار 0.05 و همچنین برای متغیّر شدت سوگ در مقدار 0.01 معنادار بود.نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های به‌دست‌آمده، پژوهش حاضر از اثربخشی مشاورۀ معنوی در بهبود تجربۀ سوگ و کاهش شدت سوگ قویاً حمایت کرده است. یافته‌ها نشان‌ می‌دهد که توجه به ویژگی‌های زمینه‌ای افراد همانند مذهب و دین می‌تواند در کاربست مشاوره مفید و موثر واقع شود.

the effect of spiritually multidimensional psychotherapy on grief experience and grief intensity in the bereaved during the covid-19 pandemic

background and objective: due to covid-19 pandemic and high rate of its mortality, grief and bereavement are one of the psychological problems experienced by the people. there is a need to examine the efficacy of grief counseling protocols in providing good services during the covid-19 pandemic. the aim of the study was to compare the effect of spiritually multidimensional psychotherapy on grief experience and grief intensity. methods: this is a quasi-experimental study with a pre-test post-test design with a control group and follow-up. the population consisted of all people who had lost a member of their family due to covid-19. thirty-four individuals were selected through purposive sampling based on their acceptance to participate in the study and having inclusion criteria and were randomly assigned to experimental and control groups (17 in each group). in the three stages of pre-test, post-test and follow-up, data were collected by the grief intensity scale and grief experience questionnaire. in the present study, all ethical considerations were observed and the authors reported no conflict of interests. results the results showed that spiritually multidimensional psychotherapy was effective in alleviating grief experience and reducing grief intensity (p<0.05). conclusion: the results of this study strongly support the effectiveness of spiritually multidimensional psychotherapy in alleviating grief experience and reducing grief intensity. also, the results showed that religious background of individuals should be attended to in theory and practice of psychotherapy.