تصحیح نام راویان کتاب طب‌الائمه بر اساس کتاب‌ وسائل الشیعه و مستدرک‌الوسائل

سابقه و هدف: کتاب طب الائمه منسوب به حسین و عبدالله مشهور به ابن ابسطام از راویان قرن چهارم یکی از کتبی است که به گردآوری احادیث طبّی پرداخته است. ازآنجایی‌که نام کتاب بیانگر این است که صدور روایات آن از ائمۀ اطهار (ع) است؛ بررسی راویان این کتاب، اهمیت دارد. حرّ عاملی در کتاب تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه از جوامع حدیثی شیعه و میرزا‌ حسین ‌نوری در کتاب مستدرک الوسائل و مستنبط‌ المسائل که تکمیل‌کنندۀ کتاب وسائل الشیعه است، احادیثی از کتاب طب الائمه را در کتب خود نقل کرده‌اند. هدف از انجام این پژوهش، تصحیح نام راویان در احادیث مشترک بین کتاب های طب الائمه، وسائل الشیعه و مستدرک الوسائل است. روش کار: در این پژوهش که با روش توصیفی تحلیلی انجام گرفت؛ احادیثی که بین کتاب‌های طب الائمه، وسائل الشیعه و مستدرک الوسائل مشترک بود، گردآوری شد و تفاوت‌هایی که در نام راویان این احادیث مشترک وجود داشت، بررسی شد. مولفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند. یافته‌ها: در این پژوهش مشخص شد که نام هشت راوی بین چند نفر مشترک بود. دربارۀ پنج راوی توصیفی ذکر نشده؛ دو راوی مدح و یک راوی هم مدح هم ذم شده است که این توصیف‌های متفاوت برای راویان حاکی از یکسان‌نبودن ویژگی‌های رجالی راویان است. همچنین یک روایت که در نسخۀ کنونی کتاب طب الائمه وجود نداشت نیز مشخص شد. نتیجه‌گیری: در بررسی احادیث مشترک بین کتاب طب الائمه با کتاب های وسائل الشیعه و مستدرک الوسائل، تفاوت‌هایی در نام راویان دیده شد که در این پژوهش نام صحیح راویان مشخص شد و یک روایت نیز که در نسخۀ کنونی کتاب طب‌الائمۀ، موجود در نرم افزار جامع‌الاحادیث نسخۀ 3.5، وجود نداشت، پیدا شد. درنتیجه، می توان این پژوهش را مصحّح و مکمّل کتاب طب‌الائمه منسوب به ابنابسطام دانست تا محققان بتوانند بهتر دربارۀ این کتاب قضاوت نمایند.

correcting the names of the narrators of the book of the teb ol a’ima based on the books of wasail al shi’a and mostadrak al wasail

background and objective: the book of teb ul a’ima attributed to hossein and abdollah known as ibna bastam as the narrators of the fourth century, is one of the books that has collected medical hadiths. since the name of the book indicates that its narrations have been stated by the innocent imams (pbut), it is important to study the narrators of this book. horre ameli in the book wasael al shia from the shitte hadith collections and mirza hossein nouri in the book mostadrak al wasael which complements the book wasael al shia, have quoted hadiths from the book of teb al a’ima in their books. the purpose of this study is to correct the names of the narrators in the common hadiths between the books of teb al a’ima, wasael al shiah and mostadrak al wasael. methods: in this study, which was conducted by descriptive analytical method, hadiths that were common between the books of teb ul a’ima, wasael al shiah and mostadrak al wasael were collected and the differences in the names of the narrators of these common hadiths were examined. the authors reported no conflict of interests. results: in this study, it was found that the name of eight narrators were common out of the several narrators; about five narrators no description has been mentioned; two narrators have been praised and one has been both praised and reprimanded. these different descriptions related to the narrators indicate that the personal characteristics related to the narrators are not the same. also, a narration that did not exist in the current version of tab ul a’ima was identified. conclusion: in examining the hadiths common between the book of teb ul a’ima and the books of wasael al shiah and mostadrak al wasael, differences were found in the names of the narrators in this study and the correct name of the narrators was determined. also a narration that is unavailable in the current version of the book of tabal al a’meh on the jame’ ul ahadith software 3.5 was found. as a result, this study can be considered as a correction and complement to the book of tab ul aima attributed to ibna bastam so that researchers can better evaluate this book.