رابطۀ هوش معنوی و وجدان تحصیلی با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان با نقش واسطه‌ای سرسختی تحصیلی

سابقه و هدف: پیشرفت تحصیلی پیامدی رفتاری است که اهمیت زیادی برای دانش‌آموزان دارد و شاخصی مهم برای ارزیابی نظام‌های آموزشی در نظر گرفته می‌شود که شناسایی عوامل موثر بر آن ضروری است. ازاین‌رو، پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطۀ هوش معنوی و وجدان تحصیلی با عملکرد تحصیلی و تعیین نقش واسطه‌ای سرسختی تحصیلی در دانش‌آموزان پایۀ نهم شهر زنجان انجام گرفته است.روش کار: مطالعۀ حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعۀ آماری تمامی دانش‌آموزان پسر پایۀ نهم ناحیۀ دو شهر زنجان در سال تحصیلی 981397 بود. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 317 نفر تعیین شد و شرکت‌کنندگان به‌روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای وارد مطالعه شدند. داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامۀ وجدان تحصیلی مک ایلروی و بانتیگ، پرسش‌نامۀ سرسختی تحصیلی بنیشک و همکاران و پرسش‌نامۀ هوش معنوی کینگ جمع‌آوری شد. همچنین برای بررسی عملکرد تحصیلی از معدل کل دانش‌آموزان و جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون‌های همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون گام‌به‌گام و برای تعیین نقش میانجی از روش بارون و کنی استفاده شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مولفان تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین وجدان تحصیلی با پیشرفت تحصیلی (05/0p<) و همچنین بین سرسختی تحصیلی با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان ارتباط مثبت و معناداری وجود داشت (05/0p<). رابطۀ بین هوش معنوی با پیشرفت تحصیلی نیز معنادار بود (05/0p<). علاوه‌براین، با توجه به مراحل تعیین نقش میانجی بارون و کنی، سرسختی تحصیلی نقش میانجی در رابطۀ بین وجدان تحصیلی و پیشرفت تحصیلی داشت؛ اما این نقش برای هوش معنوی تایید نشد. درمجموع، نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نشان داد که وجدان تحصیلی و هوش معنوی در دو گام توانستند 15درصد از واریانس پیشرفت تحصیلی را تبیین کنند.نتیجه‌گیری: هوش معنوی یکی از عوامل موثر در پیشرفت تحصیلی است و با تاثیرگذاری بر سرسختی تحصیلی می‌تواند به پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان منجر گردد.