ملاک‌های سلامت معنوی در پنج ساحت انسان مبتنی بر آموزه‌های قرآن

سابقه و هدف: سلامت معنوی یکی از ابعاد سلامت است که بر ابعاد دیگر تاثیر می‌گذارد. تعریف و درنتیجه ملاک‌های سلامت معنوی در جهان‌بینی‌های مختلف متفاوت است. پرسش این پژوهش این است که ملاک‌های سلامت معنوی از دیدگاه قرآن کدام است؟روش کار: پژوهش حاضر از نوع تحلیل محتوا است که به نهی‌ها بر اساس وعدۀ عذاب، ویل و تکرار و همچنین امرها بر اساس تکرار در قرآن دسته‌بندی و از امور زمان و مکان تجرید شده و درنهایت برای سلامت معنوی در ساحت‌های پنج‌گانۀ انسان ملاک‌هایی استخراج شده است. مولفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.یافته‌ها: ملاک‌ها عبارت است از: ارزشمنددانستن عمر، پذیرش و رد گزاره‌ها با دلیل، پذیرش گزاره‌های مفید و رد گزاره‌های غیرمفید، یادگیری گزاره‌های مربوط، ایمان‌داشتن و کفرنداشتن، اعتقاد به توحید و پرهیز از شرک، اعتقاد به بازیچه‌بودن زندگی دنیا و حیات حقیقی آخرت، برابر و مثل هم دانستن انسان‌ها، برادر دانستن مومنان با هم، گمان بد نداشتن به دیگران و آیه‌دانستن طبیعت، حبّ خدا در دل داشتن، آرامش با یاد خدا، شادی‌نکردن به‌سبب دستاوردها و محزون‌نشدن به‌سبب ازدست‌دادن داشته‌ها، دوست‌داشتن ستایش برای کارهایی که انجام نداده است، دوست‌داشتن مردم، همدلی، حسادت‌نداشتن، کینه‌نداشتن، هم‌جهت‌بودن خواست انسان با خواست خدا، آخرت‌خواهی و دل‌نبستن به دنیا، خیرخواهی برای انسان‌های دیگر، دروغ‌نبستن به خدا، اذیت‌نکردن خدا و پیامبر، مسخره‌نکردن و با القاب بد صدانزدن، اشاعه‌ندادن فحشا، قول درست، بندگی‌کردن و اطاعت فرمان‌ها، بازنداشتن مردم از راه خدا، مدیریت قوا، نفاق‌نداشتن، فتنه‌نکردن برای انسان‌ها، حفظ مال مردم، نکشتن انسان‌ها، آزارنرساندن به انسان، عدالت‌ورزیدن، حمایت‌گری، آبادکردن زمین، فسادنکردن در زمین، اسراف و تبذیرنکردن، نکشتن و آزارنرساندن به حیوانات و کمک به آنها.نتیجه‌گیری: انسان هر چه بیشتر از سلامت معنوی برخوردار باشد میزان تحقق ملاک‌ها در وی بیشتر است. بنابراین، باید کوشید در جامعه انسان‌ها هر چه بیشتر به ملاک‌های یادشده آراسته شوند.