بررسی دیدگاه کارآموزان، کارورزان، دستیاران و اعضای هیئت علمی بالینی دربارۀ اخلاق حرفه‌ای بالینی

سابقه و هدف: آموزش و رعایت اصول اخلاق حرفه‌ای در رشته‌های بالینی پزشکی همواره کانون توجه است. ازاین‌رو، هدف این تحقیق تعیین دیدگاه کارآموزان، کارورزان، دستیاران بالینی و اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران دربارۀ اهمیت رعایت شاخص‌های اخلاق حرفه‌ای در بخش‌های بالینی بوده است.روش کار: این مطالعه از نوع مقطعی-توصیفی است. جامعۀ آماری پژوهش تمامی کارآموزان، کارورزان، دستیاران بالینی و اعضای هیئت علمی بالینی دانشگاه علوم پزشکی مازندران به‌تعداد 380 نفر در سال 97-1396 بودند که از میان آنان320 نفر به‌روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند و به پرسش‌نامۀ اخلاق حرفه‌ای بالینی به‌روش خودایفا پاسخ دادند. سوالات مقیاس در پنج حیطۀ وظیفه‌شناسی، احترام به دیگران، تعالی شغلی، شرافت و درستکاری و نوع‌دوستی مشخص شده بود. برای تحلیل میانگین داده‌های کمّی از آزمون تی و آنوا و برای متغیّرهای کیفی از آزمون کای دو استفاده شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مولفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.یافته‌ها: شرکت‌کنندگان در پژوهش حاضر 320 نفر (84 درصد) بودند که 163 نفر (50.9 درصد) از آنان را زنان تشکیل دادند. میانگین سنی شرکت‌کنندگان نیز 6.4±26.8 بود. توزیع فراوانی افراد به این ‌ترتیب بود که 128 نفر (40 درصد) کارآموز، 127 نفر (39.7 درصد) کارورز، 51 نفر (17.5 درصد) دستیار و 9 نفر (2.8 درصد) استاد بودند. علاوه‌براین، 84.1 درصد از شرکت‌کنندگان به‌کارنبردن جملات تحقیرآمیز نسبت به بیماران را گزینۀ مهم اخلاق حرفه‌ای بالینی می‌دانستند و دیدگاه زنان و مردان نیز در اهمیت گویه‌های اخلاقی تفاوتی نداشت (0.844>p) ولی کارآموزان، کارورزان، دستیاران و استادان دربارۀ اهمیت کدهای اخلاقی اختلاف معنی‌داری داشتند (0.035>p).نتیجه‌گیری: از دیدگاه مشارکت‌کنندگان بالینی، برخی از گویه‌ها مثل احترام به بیماران اهمیت بالاتری داشت ولی در حیطۀ تعالی شغلی کم‌اهمیت بود. ازاین‌رو، تقویت انگیزه‌های درونی و بیان جایگاه شاخص‌های اخلاق حرفه‌ای بالینی در برنامه‌های آموزشی بالینی برای برخی از موارد گزارش‌شدۀ کم‌اهمیت، توصیه می‌شود.