ارتباط معنویت با سلامت جسمانی: مطالعۀ مقطعی در مراجعه‌کنندگان به مراکز جامع سلامت شرق شهر تهران در سال 1398

سابقه و هدف: معنویت عاملی است که می‌تواند مبنایی برای اعتقادات و ذهنیت فرد باشد و از طریق تاثیر بر مغز و سیستم عصبی، غدد درون‌ریز و سیستم ایمنی موجب سلامت و یا بیماری فرد شود. مطالعۀ حاضر به‌منظور بررسی وضعیت سلامت معنوی و ارتباط آن با وضعیت سلامت جسمانی مراجعه‌کنندگان به مراکز جامع سلامت شرق شهر تهران در سال 98-1397 طراحی و اجرا شده است.  روش کار: این پژوهش مقطعی از نوع توصیفی-تحلیلی است. جامعۀ آماری پژوهش تمامی مراجعه‌کنندگان به مراکز بهداشتی درمانی شرق شهر تهران در سال 1398 بود. نمونه‌گیری در سه مرکز جامع سلامت در بازۀ زمانی یک ماهه به‌صورت پوآسون و به‌شیوۀ دردسترس با رضایت مراجعان انجام شد. در پایان، 522 نفر در حضور محقق پرسش‌نامه‌ها را تکمیل کردند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامۀ 20 سوالی استاندارد سلامت معنوی پالوتزین و الیسون استفاده شد و داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن، آزمون من‌ویتنی، آزمون کروسکالوالیس و آزمون کای‌اسکوئر تجزیه و تحلیل شد. درنهایت، مقدار p<0.05 معنی‌دار در نظر گرفته شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مولفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.یافته‌ها: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، سلامت معنوی با تعداد دفعات سرماخوردگی افراد شرکت‏کننده در سال تفاوت معنی‌دار نشان داد (0.019=p). علاوه‌براین، بین امتیاز سلامت ‌مذهبی با بیماری‌های مزمن شرکت‌کنندگان نیز تفاوت معنی‌دار بود (0.028=p). آزمون تعقیبی این تفاوت امتیاز را بین گروه بیماری قلبی‌عروقی و هیپرلیپیدمی با گروه‌های دیگر نشان داد. به این صورت که میانگین امتیاز سلامت معنوی و سلامت مذهبی و وجودی در افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی و هیپر‌لیپیدمی کمتر از گروه‌های دیگر بود.نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان می‌دهد سلامت جسمی می‌تواند با سلامت معنوی در ارتباط باشد و امکان ابتلا به بیماری در افرادی که از نظر سلامت معنوی در سطح بالایی ارزیابی شوند کمتر است. علت آن نیز تاثیر‌پذیری مغز و سیستم عصبی و اندوکرین و ایمنی بدن از ذهن است؛ مبنای ذهن و افکار انسان نیز نظام اعتقادی، باورها و فرهنگ او است.