بررسی تاثیر متقابل نماز بر مصرف مواد مخدر، سیگار و الکل در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز

سابقه و اهداف: اقامه‌ی نماز از اصلی‌ترین دستورهای دین اسلام به پیروان خود است و پیشوایان و بزرگان دین، این شکل از عبادت را، به شرط رعایت تمامی لازمه‌ها و آداب آن، از جمله‌ی مهم‌ترین راه‌های تحقق رفتار دین‌مدارانه در وجود انسان‌ها می‌دانند. اگر نماز به‌طور صحیح و کامل، با حفظ شرایط، حضور قلب و با توجه به روح اصلی و ماهیت حقیقی‌اش خوانده شود، هم انسان را منظم، مقید، اجتماعی و دور از غفلت و دنیازدگی می‌کند و هم جلو بسیاری از مفاسد اجتماعی را می‌گیرد. نماز، در صورت داشتن شرایط، بازدارنده‌ی انسان از فحشا و منکرها است؛ و این در حالی است که بعضی از نماز‌ها به علت نداشتن شرایط و روح نماز، کم اثر هستند. تحقیق حاضر برای اصلاح این امر است تا ان‌شاء‌الله از اقامه‌ی نماز‌ها بهره‌ی بیشتری برده شود.مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلیِ مقطعی(cross sectional)  است. محیط پژوهشی این تحقیق، دانشکده‌های دانشگاه علوم پزشکی تبریز بوده است. در این مطالعه دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی تبریز (سال تحصیلی 86-87) مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار پژوهش، پرسش‌نامه بود.پرسش‌های پرسش‌نامه درباره‌ی نماز و التزام به آن و نیز  درباره‌ی مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر بود. روایی و پایایی پرسش‌نامه مورد تایید قرار گرفته است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار آماری spss و آزمون کای دو استفاده شد. نظرهای دانشجویان بر اساس درصد و نسبت محاسبه گردید و سطح معنی‌دار 5 درصد در نظر گرفته شد.یافته ها: التزام به برپایی نماز در این دانشجویان بالا بود. سن تجربه‌ی نماز در دانشجویان غیرمصرف‌کننده، در مقایسه با دانشجویان مصرف‌کننده، پایین بود و گویای آن بود که درصد زیادی در سنّ زیر 15 سالگی نماز را تجربه و آغاز کرده‌اند. افرادی که مصرف نداشته بودند در مقایسه با افراد مصرف کننده‌ی سیگار، الکل و مواد مخدر، خواندن نماز را  فقط وسیله‌یی برای رسیدن به خدا تصور می‌کردند که از نظر آماری معنی‌دار نبود. افرادی که مصرف نداشتند، در مقایسه با افراد مصرف‌کننده‌ی سیگار، الکل و مواد مخدر، به شکل معنی‌داری خداوند متعال را شایسته و محترم برای عبادت می‌انگاشتند. افراد غیرمصرف‌کننده، در مقایسه با افراد مصرف‌کننده به طور معنی‌داری اعتقاد داشتند نماز خواندن در تمام بُعدهای زندگی موثر است. تعداد کمی از افراد غیرمصرف‌کننده، در مقایسه با افراد مصرف کننده‌ی سیگار، الکل و مواد مخدر ،به گویه هایی چون به نماز اعتقاد نداشتن، نماز را بی‌نتیجه دانستن و یا برای خواندن نماز بی‌حوصله بودن و وقت نداشتن، پاسخ مثبت دادند.نتیجه گیری: یافته‌ها نشان می‌دهد که بین سایر گویه‌های پرسش‌نامه و نماز خواندن دانشجویان، مصرف الکل، سیگار و مواد مخدر رابطه‌ی منفی و پایدارای وجود دارد.