ملاحظات اخلاقی و اسلامی در باره ی حیوانات تراریخته

زیست فناوری، کاربردهای وسیعی در بخش‌های مختلف پزشکی، صنعت، کشاورزی، محیط زیست و ... دارد و فناوری برتری است که تاثیر مهمی بر ترسیم آینده‌ی کشورهای جهان خواهد داشت. حیوان‌های تراریخته(transgenic) از نظر تئوری و عملی، مشکل‌هایی را سبب می‌شوند که موجب نگرانی‌های اخلاقی می‌گردد. از نظر اخلاقی، درباره‌ی هویت ویژه‌ی هرگونه از این نوع حیوان، ابهام‌های زیادی مطرح است. از آنجایی‌که حیوان‌های ترانسژنیک می‌باید انتقال ژنی خاص را در ژنوم خود تحمل کنند، ممکن است پیامدهای شدیدی از درج تصادفی یک ژن در ژنوم حاصل شود. برخلاف حیوان‌هایی که طی تکامل دستخوش انتقال افقی ژن شده‌اند، حیوان‌های تراریخته با فرایندهای تکاملی از دست دادن ژن و به دست آوردن آن، حفاظت نمی‌شوند. بنابراین لازم است در ادامه‌ی استفاده از این فناوری، باید به حفظ حقوق حیوان‌ها و مصرف‌کنندگان توجه گردد. حیوان‌های تراریخته‌یی که همچون مدل‌های کلینیکی تولید می‌گردند، به نحوی طراحی می‌شوند که تا حد امکان تمام نشانه‌ها و ویژگی‌های مرتبط با بیماری‌ها را نشان دهند. بحث جدی محفل‌های علمی این است که آیا انسان‌ها مجازند تنها برای رسیدن به هدف‌های خودشان، ویژگی‌های ژنتیکی حیوان‌ها را دست‌کاری کنند؟ بحث یادشده نشان می‌دهد که برای جلوگیری از هرگونه انحراف و استفاده‌ی غیراخلاقی از این فناوری، به تدوین قانون‌های ویژه و نظارت بر آن‌ها نیاز است. در زمینه‌ی استفاده از محصول‌های تراریخته در اسلام، محققان عقیده‌های مختلفی ابراز داشته‌اند. از نظر اسلام(مذهب شیعه)، استفاده از محصول‌های تراریخته و نیز پژوهش و توسعه‌ی فناوری‌های مربوط به آن مجاز است، لیکن این جواز منوط به رعایت جنبه‌های مختلف ایمنی و اخلاقی است که لازم است تامین شود. در مطالعه‌ی حاضر، به کاربردهای حیوان‌های تراریخته، نگاه اسلام(شیعه) به فناوری محصول‌ها و موجودات تراریخته و همچنین لزوم رعایت مسئله‌های اخلاقی برای پژوهش و آزمایش بر روی این حیوان‌ها در چارچوب قانون‌های پذیرفته شده‌ی بین‌المللی و مقررات اسلامی، پرداخته شده است.