روابط بازرگانی ایران و ژاپن از آغاز تا پهلوی اوّل

ایران و ژاپن از دوره صفویه مراودات تجاری غیرمستقیم داشتند که تا نیمه‌های حکومت قاجاریه تداوم یافت. در دوره صفویه، تجار اروپایی و در اوایل قاجاریه، تجار هندی واسطه تجارت ایران و ژاپن بودند تا اینکه اواخر قاجاریه رویه تغییر کرد و مناسبات تجاری مستقیم بین دو کشور برقرار شد. در پی نخستین ملاقات برای برقراری روابط دیپلماتیک در دوره ناصرالدین شاه، اولین هیات ژاپنی با مقاصد بازرگانی وارد ایران شدند. رشد و توسعه ژاپن و تلاش آن کشور همزمان با تحولات جهانی به منظور گسترش قدرت اقتصادی خود زمینه‌ساز افزایش مراودات تجاری ایران و ژاپن شد. در دوره پهلوی اول با توجه به اجرای اصلاحات در ایران و برقراری روابط دیپلماتیک، بازرگانی بین دو کشور منظم شد و گسترش یافت. هدف از پژوهش حاضر، بررسی روابط تجاری، حجم و مقدار تجارت شیوه‌ها و راه‌های توسعه مناسبات تجاری و اقلام وارداتی و صادراتی ایران و ژاپن از صفویه تا پهلوی اوّل با تکیه بر اسناد آرشیو مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه و دیگر منابع است.