تنظیمات در عثمانی و تاثیر آن بر امیرکبیر، میرزا حسین‌خان سپهسالار و میرزا ملکم خان ناظم الدوله

چکیدهتنظیمات، جنبش اصلاحات در حکومت عثمانی در یک دوره چهل ساله است. میرزا محمدتقی خان امیرکبیر درزمان حضور خود در عثمانی فرصت یافت تا از نزدیک شاهد دگرگونی‌ها در آنجا باشد. پس از مرگ امیر، نزدیک به دو دهه تاریک دیگر با صدارت میرزا آقاخان نوری بر ایران گذشت و آنگاه نوبت به میرزا حسین خان سپهسالار رسید. او که مدت 12 سال در سفارت ایران در عثمانی به عنوان وزیر مختار خدمت می کرد از نزدیک دگرگونی های سیاسی ـ اجتماعی را در عثمانی مشاهده نمود. افزون بر آن، میرزا ملکم خان ناظم الدوله نیز یکی دیگر از رجال نواندیش ایرانی است که از دگرگونی های دوران تنظیمات در عثمانی تاثیر پذیرفته است.این هر سه سیاستمداران برجسته ایرانی در زمان اقامت خود در عثمانی دگرگونی های دوران تنظیمات در آن کشور را از نزدیک دیده، با آن آشنا شده و از آن تاثیرپذیرفته اند. در این نوشتار پس از بررسی نوشته های منابع در این زمینه به نقد و ارزیابی آن ها پرداخته و با روش تحلیلی و انتقادی، چگونگی و میزان تاثیر پذیرفتن آنان از دگرگونی های دوران تنظیماتمورد بررسی قرار خواهد گرفت.