چگونگی مهاجرت ارامنه و کارکرد آنان دربازرگانی خارجی ایران دوره صفویه

موضوع این مقاله بررسی نقش ارامنه در بازرگانی خارجی ایران در دوره شاه‌عباس یکم (996-1038ق) و جانشینان وی است. پس از مهاجرت ارامنه از مناطق مرزی به داخل فلات ایران، گروه هایی از آنان که از جلفای ارس به اصفهان انتقال یافته بودند، توجه شاه‌عباس را جلب کردند. اینان، پس از انحصاری شدن تجارت ابریشم، در بازرگانی خارجی ایران به خدمت گرفته شدند، بنابراین بررسی علل اتخاذ سیاست انحصار ابریشم توسط شاه‌عباس و رویکرد وی به ارامنه برای اجرای چنین سیاستی بخشی از این نوشته را تشکیل می دهد. با این همه، نقش و کارکرد ارامنه در بازرگانی خارجی ایران به‌ویژه در تجارت ابریشم در این دوره حایز اهمیت است. از این‌رو، بخش اصلی این مقاله به بررسی کارکرد ارامنه در تجارت خارجی و به ارزیابی موفقیت آنان در این حوزه می پردازد. سرانجام، تاثیرات لغو سیاست انحصار در دوره شاه صفی (1038- 1052ق) بر تولید و تجارت ابریشم و وضع ارامنه در روزگار پایانی صفویان تحلیل خواهد شد.