بررسی کارکردهای مدرسه علوم سیاسی در تحولات داخلی و خارجی ایران (طی سال‌های 1306-1278ش.)

تاسیس مدارس به سبک جدید در ایران عصر قاجار، به‌ویژه از نیمه دوم حکومت آنها، کارکردها و دستاوردهایی مهم برای جامعه ایران داشت و سبب‌ساز تحولات اساسی گردید. مدرسه علوم سیاسی یکی از این مدارس بود که در سال‌های منتهی به انقلاب­ مشروطیت تاسیس شد. مقاله حاضر با بهره‌گیری از روش توصیفی- تحلیلی در ­صدد پاسخ به این سوال اصلی است که مدرسه علوم سیاسی از زمان تاسیس در سال 1278ش. تا ادغام آن با مدرسه عالی حقوق و مدرسه عالی تجارت در سال 1306ش. چه کارکردهایی برای جامعه ایران داشته است؟ باید گفت که این مدرسه، گرچه در پاسخ به نیاز وزارت امور خارجه شکل گرفت، اما کارکردهای مهم دیگری را نیز برای جامعه ایران به ارمغان آورد. یافته­های این بررسی نشان می‌دهد که تربیت نیروی متخصص و آگاه به علوم و دانش­های جدید، سروسامان دادن به اوضاع آشفته و سنتی وزارت امور خارجه، پایه‌گذاری و گسترش آموزش عالی و تخصصی در کشور و تاثیر بر ساختار سیاسی ایران از طریق کمک به شکل‌گیری و سپس پیروزی انقلاب مشروطه، مهم‌ترین کارکردها و دستاوردهای این مدرسه برای جامعه ایران بوده است.

the role of the school of political science in iran’s domestic and foreign transformations (1278-1306 sh)

the establishment of modern-style schools in qajar iran, particularly during the second half of the dynasty, yielded significant outcomes and transformations for iranian society. the school of political science was one such institution, founded in the years leading up to the constitutional revolution. this article, employing a descriptive-analytical method, seeks to answer the following primary question: what roles did the school of political science play in iranian society from its establishment in 1278 sh until its merger with the higher school of law and the higher school of commerce in 1306 sh? while this school was initially founded to meet the needs of the ministry of foreign affairs, it subsequently contributed to other significant aspects of iranian society. the findings of this study indicate that the school’s most important roles and achievements for iranian society were: training skilled individuals knowledgeable in modern sciences, reorganizing the chaotic and traditional structure of the ministry of foreign affairs, establishing and expanding higher education and specialized studies in the country, and influencing iran’s political structure by contributing to the formation and subsequent victory of the constitutional revolution.