ارزیابی شرکت هند شرقی بریتانیا از تجارت در خلیج ‌فارس دهه‌ آغازین قرن سیزدهم هجری قمری

در دهه‌ آغازین سده‌ سیزدهم هجری قمری/ دهه‌ پایانی سده‌ هجدهم میلادی، حجم درخور توجهی از کالاهای ضروری منطقه و بین‌الملل در محدوده‌ آبی و خاکی خلیج فارس ارائه و مبادله می‌شد. از سوی دیگر، هرگونه عاملی که به تزلزل در بازارهای منطقه‌ هیدروپلیتیک خلیج فارس و حتی فراسوی این حوزه منجر می‌شد، زمینه‌ رکود فعالیت تجاری در این منطقه را فراهم می‌کرد؛ ازاین‌رو، پیش‌بینی وضعیت و درنظرگرفتن راهکارهای موثر و کاربردی برای بهره‌وری از تجارت در خلیج فارس از ضرورت‌هایی بود که بازرگانان و شرکت‌های تجاری از جمله شرکت هند شرقی بریتانیا همواره مدنظر داشتند. شرکت هند شرقی بریتانیا از سال‌های آغازین سده‌ یازدهم هجری قمری/ هفدهم میلادی از موقعیت تجاری خلیج فارس بهره‌مند شده بود و در حفظ آن می‌کوشید. این پژوهش با تکیه بر سه گزارش جامع از کارگزاران شرکت هند شرقی بریتانیا، ضمن بازخوانی ارزیابی‌ آنها از بازارهای خلیج فارس در دهه‌ آغازین قرن سیزدهم هجری قمری/ دهه‌ پایانی سده‌ هجدهم میلادی، وضعیت تجاری منطقه و پیامدهای آن را در بازه‌ زمانی ده ساله بررسی و تحلیل می‌کند. ارائه‌ تفسیر از موقعیت تجاری این منطقه‌ هیدروپلیتیک که به شکل‌گیری تحرکات سیاسی شرکت هند شرقی بریتانیا در دهه‌ دوم سده‌ سیزدهم هجری قمری/ آغاز سده‌ نوزدهم میلادی منجر شد، از دستاوردهای این پژوهش است.