روابط تجاری ایران و روسیه در دوره دوم حکومت صفویه (1135-996ق./1723-1588م.)

روابط سیاسی و بازرگانی ایران با کشورهاى اروپایى و برخی کشورهاى همسایه از عصر صفوى قوت گرفت. دولت روسیه نیز با اهداف سیاسی و تجاری باب روابط را با دولت صفویه گشود و راه‌های شمالی امکانات فراوانی را برای آن کشور فراهم ساخت که رابطه خود را با ایران از طرف دریای خزر و سرزمین‌های شرق و غرب این دریا برقرار کند. نخستین روزنه روابط تجاری ایران و روسیه در دوره صفوی از طریق سفارت نماینده کمپانی مسکوی برای شاه طهماسب اول صورت گرفت، اما در دوره شاه عباس اول مناسبات تجاری دو کشور وارد مرحله جدیدی شد. در واقع او در زمینه تجارت خارجی انعطاف و تساهل را به عنوان راه برون رفت از انزوای ایران صفوی برگزید. به این ترتیب ایران را به پیکره جهان رو به رشد پیوند زد. اما با مرگ شاه عباس اول جانشینان وی علاقه کمتری به تجارت نشان دادند. همچنین دو کشور ضمن فرستادن سفارت‌های خود به کشور یکدیگر علاوه بر اهداف سیاسی، منافع تجاری را نیز در دستور کار این سفارت‌ها قرار دادند. از جمله گروه‌هایی که نقش کلیدی در روابط تجاری ایران و روسیه ایفاء کردند، ارامنه بودند. سرانجام با به قدرت رسیدن پطر کبیر معادلات سیاسی تجاری دو کشور به سود روسیه پایان یافت. در مقاله حاضر با در نظر داشتن ین روند، بررسی تفصیلی با هدف آشکار نمودن چگونگی روابط تجاری ایران و روسیه صورت می‌گیرد و جایگاه سیاسی توجه به این نوع رابطه تبیین می‌شود.

The importance of Persian Gulf, and abortive efforts to forge a name for it

The Persian Gulf has been one of the important waterways of strategic Importance in terms of geographical, politicalmilitary and economical commercial situations, for a long period. This waterway has been the focus of chief events that intricate it’s situation and increase its strategic importance especially with the arrival of European countries in this region from tenth A.H./sixteenth A.D century. Besides, because of cultural interactions among regional countries, this area has played an important role in the exchanges of thoughts from a long time ago up to the present. This important situation caused this gulf to be known as ’Persian Gulf’ all around the world in its very long history and to be used in different international texts, atlases, maps and various documents from far past times. However, nowadays some abortive efforts have been made to change it name.In this paper, the writer first, discusses Persian Gulf’s importance from different aspects, then he analyzes and explains the motives behind the attempts to forge the name ’Persian Gulf’. In fact, it is a conspiracy planned by a number of overseas governments, and enforced by Arabic nationalism, as well as wrong policies led by Arab Reactionaries who are antiIran and pursue chimerical claims on territory