نقش حاکمان ایرانی‌تبار آرتاکسی ارمنستان در روابط خارجی ایران و روم در دوران فرهاد چهارم

بررسی روابط اشکانیان و روم، با محوریت حاکمان ایرانی‌‌تبار آرتاکسی ارمنستان و تعیین مرز رسمی فرات در نتیجه اثرپذیری از آن‌ها در نیمۀ دوم قرن یکم قبل از میلاد موضوعی است که این جستار بدان پرداخته است. هدف از این مقاله، روشن‌کردن محدودیت‌های تاثیرات روم و ایران در امتداد خط رودخانه فرات و نقش حاکمان آرتاکسی ارمنستان در این فرایند است؛ بنابراین، مسئله اصلی این تحقیق پاسخ به چرایی و چگونگی نقش حاکمان آرتاکسی ارمنستان در تصمیمات مهم و سرنوشت‌ساز دو قدرت ایران و روم در دوران فرهاد چهارم است که با روش توصیف و تحلیل داده‌های منابع بدان پرداخته شده است. مهم‌ترین دستاورد این تحقیق، نقش تاثیرگذار خاندان آرتاکسی ارمنستان بر روابط سیاسی اشکانیان با روم در سراسر نیمۀ دوم قرن یکم قبل از میلاد است که در سایه شناخت این دستاورد، بسیاری از عملکردهای ایران و روم در حوزه سیاست خارجی معنا پیدا می‌کند.