جانشینی فتحعلی شاه و بازتاب آن در روابط خارجی
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
مومنی محسن ,محمدزاده شپول
|
|
منبع
|
تاريخ روابط خارجي - 1399 - دوره : 21 - شماره : 84 - صفحه:67 -85
|
|
|
|
|
چکیده
|
در سلسله‌مراتب قدرت حکومت قاجاریه، شاهزادگان قاجاری را می‌توان طبقه‌ای خاص دانست که دارای جایگاهی بالا بودند. شاهزادگان از طرف حکومت مرکزی به حکومت مناطق مختلف منصوب می‌شدند. حضور و نقش شاهزادگان قاجار در ساختار قدرت، پیامدهای سیاسی و اجتماعی زیادی به دنبال داشت؛ از جملۀ این پیامدها، مسئلۀ جانشینی و انتخاب ولیعهد در این دوره بود؛ چراکه حضور هم‌زمان چندین مدعی تاج‌وتخت، زمینه‌ساز بحران داخلی و خارجی می‌شد. موضوع یا مسئلۀ جانشینی در مقطع‌هایی، دولت و کشور را با بحران و جنگ‌های داخلی مواجه می‌کرد. تعداد پر‌شمار این شاهزادگان، تلاش درباریان و دخالت دولت‌های روسیه و انگلستان، باعث پیچیدگی اوضاع می‌شد. موضوعی که پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه‌ای، به‌دنبال روشن‌کردن زوایای تاریک آن است، جایگاه و تاثیر منازعه‌های جانشینی فتحعلی شاه بر اوضاع داخلی و روابط خارجی ایران در حدفاصل دو جنگ اول و دوم (1243 - 1228ق.) با روسیه است. یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهند که رقابت میان شاهزادگان بر سر مسئلۀ ولیعهدی و انتخاب جانشین، پیامدهای سیاسی مختلف به دنبال داشت که مهم‌ترین آن، در روابط خارجی دولت قاجار بود. کشورهای انگلستان و روسیه از مسئلۀ جانشینی به‌عنوان ابزاری برای نفوذ بیشتر بر هیئت‌حاکمۀ قاجارها استفاده می‌کردند.
|
|
کلیدواژه
|
فتحعلی شاه قاجار، جانشینی، روابط خارجی
|
|
آدرس
|
دانشگاه ارومیه, گروه تاریخ, ایران, دانشگاه ارومیه, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
shapol.mohammadzade@yahoo.com
|
|
|
|
|
|
|