آن و آن‌شی در منابع چینی و بودایی؛ مناسبات چین و ایران در دورۀ اشکانی

تشکیل پادشاهی اشکانی و تبدیل آن به جایگاه یک شاهنشاهی منسجم در آسیای غربی یکی از رویدادهای مهم‌ جهان باستان بود. سال‌های ظهور و سقوط شاهنشاهی اشکانی (250ق.م. - 224م.) تقریباً با امپراتوری هان (حدود 206ق.م -220م.) در چین هم‌زمان بود و در حالی‌ که حکومت هان در آسیای‌ مرکزی پیشروی کرده بود، اشکانیان توانسته بودند در شرق تا بلخ را فتح کنند. ماموریت‌های ژان‌چیان به آسیای ‌مرکزی، ساخت جاده‌های تجاری در چین توسط امپراتوران هان و تجارت در جادۀ خراسان در ایران، باعث گسترش تجارت در طول مسیر جادۀ ابریشم شد. در همین دوره، متن‌های چینی، نخستین‌‌بار از سرزمین اشکانی با عنوان «آن‌شی» و افرادی با پیشوند خانوادگی «آن» یاد کرده‌اند. مقالۀ حاضر بر آن است تا با تکیه بر اطلاعات متن‌های چینی، بودایی و داده‌های باستان‌شناسی به بررسی زمینه‌های روابط اشکانیان با چین بپردازد و نام‌های اشکانیان را در متن‌های چینی واکاوی کند. مدعای نویسنده آن است که اشکانیان در سه زمینۀ سیاسی، تجاری و دینی با چین تعامل داشتند، به‌طوری ‌که نام «آن» تا اواسط دورۀ تانگ تبدیل به رایج‌ترین نام خانوادگی ایرانیان در چین شد.