مناسبات سیاسی درانیان با شاهان افشاری در خراسان

ابدالی‌ها در دوره صفویه از ملتان و قندهار به‌سوی هرات مهاجرت کردند. همزمان با شورش و عصیان غلزائی‌ها در قندهار، آنان نیز در سال 1129 ق. شورش کرده و با فتح هرات، حاکم صفوی را از این شهر اخراج کردند. مسئله پژوهش حاضر بررسی روابط ابدالی‌ها و نادر شاه افشار با نگاهی توصیفی به وقایع اواخر دوره صفویه و توجهی تحلیلی به چگونگی و عوامل موثر بر روابط شاهان درانی با جانشینان نادر شاه در خراسان است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که ابدالی‌ها با ضعف صفویان سر از اطاعت پیچیدند و زمانی که در برابر نادر کاری از پیش نبردند، تن به پذیرش تابعیت ( سال 1144 ق.) دادند. با جلب توجه نادر به قدرت نظامی ابدالی‌ها، آنان به سپاه شاه افشاری وارد شدند و با کسب مقاماتی چون فرماندهی سپاه به قدرت زیادی رسیدند. بعد از قتل نادر در سال 1160 ق. یکی از همین فرماندهان ابدالی در قندهار، حکومتی مستقل تشکیل داد. او از یک سو با سلسله گورکانیان هند و از سوی دیگر با جانشینان نادر شاه مناسبات سیاسی برقرار نمود. احمد شاه ابدالی و جانشینان او به دلایل گوناگون از حضور جانشینان نادر شاه افشار در خراسان به‌عنوان یک دیوار دفاعی میان خود و سایر سران قدرت‌طلب چون محمدحسن خان قاجار و کریم‌خان زند استفاده کردند. با اسارت و قتل نادر میرزا که توانسته بود با حمایت شاهان درانی طی سال‌های 1218 - 1213 ق. حکومتی جدید روی کار آورد، این دیوار حائل سقوط کرد و قاجارها برای اعاده بر سرزمین‌هایی که ابدالی‌ها تسخیر کرده بودند، وارد رقابت با درانیان شدند.