نقش تجارت و سیاست در آینده روابط ایران و مغول‌ها

اوایل سده هفتم هجری، حادثه ای بزرگ در تاریخ جهان و در امتداد راه ابریشم به وقوع پیوست؛ حادثه‌ای که بدون وجود تعامل بین تجار و سیاستمداران، فرصت بروز و ظهور نمی یافت. این حادثه مهم، حمله چنگیز خان مغول به سوی غرب آسیا و تسخیر آنجا بود. تجار در مسیر راه ابریشم به تردد و تجارت مشغول بودند و با کالاهایی مانند ابریشم و فلزات مختلف و سایر کالاهای ضروری تجارت می‌کردند. خدمات آنها نیز شامل همه نوع اطلاعات اقتصادی، نظامی، جغرافیایی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی بود. خریداران، عمدتاً سیاستمداران و به ویژه جهانگشایان بودند و تجار علاوه بر انجام خدمات، نقش سفیر و پیک را نیز ایفاء می کردند. یکی از رموز موفقیت سیاستمداران و جهانگشایان، استفاده هر چه بهتر از این افراد و کالاهای آنها بود و مغولان در قرن هفتم هجری بیش از دیگران کامیابی خود را در این زمینه به ظهور رساندند.