بررسی ماهیت روابط ایران و ایتالیا بر پایه مذاکرات مجالس شانزدهم تا نوزدهم شورای ملی (با تاکید بر قرارداد نفتی ایران و شرکت آجیب مینراریا)

ایتالیا از کشورهایی بود که در دوره پهلوی اول در برنامه های مدرن‌سازی ایران سهم داشت. در جنگ دوم جهانی که ایتالیا جزو متحدین و ایران در اشغال متفقین بود، روابط ایران و ایتالیا از سوی ایران قطع شد و بعد از جنگ با بازگشایی سفارتخانه‌های دو طرف، باری دیگر روابط برقرار گردید و تا پایان حکومت پهلوی دوم، عهدنامه‌های اقتصادی و فرهنگی بسیاری با آن کشور به امضاء رسید. در این پژوهش، ضمن بررسی چگونگی برقراری روابط ایران و ایتالیا بعد از جنگ دوم جهانی، به شیوه توصیفی تحلیلی، چگونگی روابط سیاسی، فرهنگی و اقتصادی با ایتالیا در مذاکرات مجالس شانزدهم تا نوزدهم بررسی شده است. بنا بر یافته این پژوهش، مجلس شانزدهم در مقطع حسّاسی از تاریخ معاصر ایران و مقارن مساله ملی شدن صنعت نفت و مقابله با انگلیس، رابطه با ایتالیا را مدنظر قرار داد و اولین عهدنامه‌ها و مذاکرات پیرامون رابطه با ایتالیا در حال شکل‌گیری بود. بالطبع روابط اقتصادی و فرهنگی گسترش یافت و مهم‌ترین قرارداد نفتی به صورت مشارکتی و سهم 75 درصدی برای ایران با شرکت آجیب مینراریای ایتالیا در مجلس نوزدهم منعقد شد. برخلاف قرارداد کنسرسیوم که بر اساس تنصیف بود، در این قرارداد نسبت به سایر قراردادها تا این مقطع، منافع ایران تامین شد.