پیوند ادب و سیاست: بازتاب جنگ جهانی اول در اشعار ادیب پیشاوری

جنگ جهانی اول (1336-1332 ق./ 1918-1914 م.) گرچه در اروپا آغاز شد، اما دامنه آن به تدریج به دیگر نقاط جهان از جمله ایران رسید. با اینکه دولت ایران اعلام بی‌طرفی کرد، اما دولت‌های درگیر موضع ایران را نادیده گرفتند. گروه‌های فکری، فرهنگی و سیاسی ایران، جنگ را با واکنش‌های متفاوتی تلقی کردند؛ در این میان، جنگ جهانی بازتاب در خور توجهی در ادبیات ایران به ویژه شعر یافت و اکثر شاعران ایرانی به عنوان بخشی از بدنه فکری و فرهنگی جامعه، شرایط اجتماعی ایران را که حمایت از دولت آلمان و انزجار و تنفر از دولت‌های انگلیس و روسیه بود، آشکار کردند. ادیب پیشاوری از جمله شاعرانِ ایرانی بود که انتقاد از تهاجم دولت‌های انگلیس و روسیه را موضوع برخی از اشعار خود قرار داد. در این پژوهش، دیدگاه و نظریات ادیب در باره جنگ جهانی اول و چگونگی حمایت وی از آلمان و متحدانش و انزجار از انگلیس و روسیه بررسی می‌شود.

The link between literature and politics: The reflection of World War I in Adib Pishawari poetry

Although the World War I (19141918) broke out in Europe, it spread to other parts of the world including Asia and Iran. Even though Iran had declared allout neutrality toward the war, this state of being neutral was not recognized by the countries involved. Various intellectual, cultural and political groups took different stances toward this war. Among other things, the war was remarkably reflected in the Persian literature particularly in poetry. Most of the Iranian poets as a part of the intellectual and cultural body of the society, expressed the position of the Iranian society, their support for Germany and their hatred toward Britain and Russia. Adib Pishawari was one of those poets who in their poems criticized the invasion of Russia and Britain. This paper aims at providing an overview of the positions and views of Adib as regards the WWI and his support for German and its allies as well as the hatred toward Russia and Britain.