ملاحظاتی پیرامون تهدیدات افراط‌ گرایی در آسیای مرکزی

در سال‌های اخیر، پدیده افراط‌گرایی با شعارهای اسلامی، هزینه‌های مادی و معنوی سنگینی بر کشورهای نواستقلال آسیای مرکزی تحمیل کرده است. اگر این پدیده که با اعتدال و تسامح اسلام و فرهنگ رایج در منطقه سازگاری ندارد مهار نشود، بعید نیست که مشکلات و مصائب بیشتری روی دهد. مقاله حاضر با مطالعه زمینه‌های عقیدتی گسترش افراط‌ گرایی در آسیای مرکزی، به راهکار مقابله با آن نیز می‌پردازد. یافته‌ها نشان می‌دهد که سیاست فرهنگی دینی شوروی در این منطقه، با ترویج دین عامیانه به زیان مذهب رسمی و اعتدال گرای سنّت، از پیش، راه گسترش افراط‌گرایی را هموار کرده است. از این رو، مقابله با افراط‌گرایی مستلزم تقویت اسلام فقاهتی، به ویژه مذهب حنفی، یعنی مذهب اکثریت مردم در این منطقه است که می‌تواند با اصلاح باورها و برداشت‌های ناصواب و عامیانه از اسلام، از گسترش افراط‌ گرایی جلوگیری کند.