>
Fa   |   Ar   |   En
   نقد حجیت قاعدۀ «اولویت دفع مفسده بر جلب مصلحت»  
   
نویسنده عابدی سرآسیا علیرضا ,حسینی رقیه
منبع جستارهاي فقهي و اصولي - 1400 - دوره : 7 - شماره : 23 - صفحه:7 -40
چکیده    قاعدۀ «اولویت دفع مفسده بر جلب مصلحت» یکی از قواعد فقهی است که در مسائل متعدد فقهی و اصولی مورد استناد قرار گرفته است، اما به طور مستقل بررسی نشده‌است. این پژوهش با رویکردی توصیفی  تحلیلی، نشان می‌دهد اگرچه بعضی از اندیشمندان معاصر، جریان این قاعده را در امور شرعی انکار کرده‌اند، اما ادلۀ متعددی بر حجیت آن وجود دارد. مهم‌ترین منشا انکار این قاعده، این تصور باطل است که مفاد قاعده، تقدم مطلق مفسده بر مطلق مصلحت است، در‌حالی‌که این قاعده ناظر به جنس و طبیعت مصلحت و مفسده است نه تمامی افراد آن، ازاین‌رو منافاتی ندارد با این‌که یکی از افراد مصلحت به‌جهت دلیل دیگری مقدم بر مفسده شود. با این توضیح دانسته می‌شود که این قاعده در ذیل قاعدۀ تقدیم اهم مطرح می‌شود، به این شکل که در تعارض مصلحت و مفسده، آنچه اهم باشد مقدم می‌شود و درصورتِ تساوی، دفع مفسده مقدم است. هم‌چنین به منظور تکمیل بحث در حجیت قاعدۀ مذکور، ادلۀ مخالفان قاعده نیز نقد و بررسی شده‌است.
کلیدواژه قواعد فقه، قاعده اولویت دفع مفسده، درء مفاسد، دفع مضره
آدرس دانشگاه فردوسی مشهد, ایران, دانشگاه فردوسی مشهد, ایران
پست الکترونیکی srh.ae.1389@gmail.com
 
   Criticizing the Principle of Validity of ‘Priority the Corruption Prevention on Expediency Attracting’  
   
Authors Abbedi Sarasiya Alireza ,Hosseini Sayyede Roqhayyeh
Abstract    Abstract The principle of ‘Priority the corruption prevention on expediency attracting’ is one of Fiqhi principles which has been cited in various Fiqhi and Usuli issues, but not independently examined. With a descriptiveanalytical approach, this study shows that although some contemporary thinkers have denied the implementation of this principle in legal issues, there are many reasons for its validity. The false imagination which says that the concept of this principle is the priority of absolute corruption on absolute expediency is the most important origination of denial of that principle. Since this principle is concerned with genus and nature of corruption and expediency, it is not inconsistent to give priority to one of the expediency’s items for another reason over corruption. With this explanation, it is clear that this principle come up under Aham (the most important) principle. In such a way, what is the most important one takes precedence in the conflict between corruption and expediency, and corruption prevention takes precedence in the case of equality.
Keywords
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved