بازخوانی ادله و مستندات قاعدۀ «الولایة الخاصة اقوی من الولایة العامة»

قاعده «الولایة الخاصة اقوی من الولایة العامة» از جمله قواعد فقهی است که برخی از علمای اهل تسنن در فروعات فقهی به آن استناد نموده‌اند. به‌موجب این قاعده ارتباط بین ولیِّ خاص و آنچه تحت ولایتش است، از چنان قوّت و استیلایی برخوردار است که با وجود او حقّ هیچ‌گونه دخل و تصرفی برای ولیّ عام در محدوده ولایت ولیّ خاص وجود ندارد. در جستار حاضر، ابتدا به تحلیل و بررسی احادیث مورد استناد فقهای اهل تسنن به‌عنوان ادله قاعده مزبور پرداخته‌ شده، سپس سایر ادله تحت عنوان مویدات عرفی بیان شده و برخی مورد نقد قرار گرفته است.‌ همچنین این مقاله به قاعده «الاقرب یمنع الابعد» که از سوی فقهای امامیه در باب میراث بیان ‌شده و کسی به‌عنوان دلیلی بر این قاعده متعرض آن نشده تبیین شد و در پی اثبات آن برآمده است. در نهایت، روایت «لحمه» و روایت «السلطان ولیّ من لا ولیّ له» و نیز قاعده «الاقرب یمنع الا بعد» به‌عنوان دلایلی پذیرفتنی برای اثبات قاعده معرفی شده است.

Review of the evidences and documents of the rule ’special guardianship is stronger than general guardianship’

The rule of ’special guardianship is stronger than general guardianship’ is among the jurisprudential rules expressed by some Sunni scholars and referred to it in jurisprudential branches. According to this rule, the relationship between special guardianship and whatever under his guardianship is so strong and entrenched that with it is no right to any manipulation for the general guardianship within the special rang of guardianship. In the present research, we at first analyzed and studied the tradition (ahadith) based on the Sunni jurists as the evidence of the rule, and then we have expressed other evidences as the customarily’ Confirmations’ and some criticized some of them. also we have mentioned the rule ’ Nearer of kin excludes the remoter’ kin excludes which is expressed by the Imamia jurists in the chapter of inheritance but no one has mentioned it as a reason for this rule and we have tried to prove it. Ultimately the tradition of ’Lahmah’ and tradition of ’Assultan is guardian of whom is not guardian for him’ and rule of ’Nearer of kin excludes the remoter’ have agreement as accepted reasons for prove the rule.