درآمدی بر نظریه در فقه (مفهوم شناسی و ظرفیت شناسی)
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
شفیعی علی
|
|
منبع
|
جستارهاي فقهي و اصولي - 1397 - دوره : 4 - شماره : 11 - صفحه:7 -29
|
|
|
|
|
چکیده
|
برای نظریه تعاریف مختلفی ارائه شده است. در این مقاله با تحقیق پیرامون تعاریف گوناگون، بهترین تعریف را عبارت می‌داند از: «تبیین و تفسیری عام از مجموعه‌ای از مسائل فقهی، که هم شمول و گستردگی شکلی و هم توسعه مفهومی دارد و در عین حال این مسائل وحدت موضوعی داشته، فصل مشترکی دارند که آن‌ها را به هم پیوند می‌دهد». در این مقاله، ضمن تبیین مفهومی «نظریه» و نسبت‌سنجی آن با پاره‌ای از مفاهیم مشابه، از ظرفیت فقه موجود در عرصه نظریه پردازی و علل و عوامل فقر نظریه در آن سخن گفته شده است. حاصل آنکه اولاً: اصطلاح نظریه فقهی گرچه اصطلاحی نوپیداست، ولی این به معنای بیگانگی فقه با مقوله نظریه‌ها نیست. ثانیاً: گرچه ظرفیت فقه موجود برای نظریه‌پردازی، ظرفیتی قابل توجه است، اما استحصال نظریه‌های آن از یک سو و تلاش برای حداکثرسازی این ظرفیت از سوی دیگر، نیازمند بازخوانی پاره‌ای از مبانی، روش‌ها و منابع فقه موجود است.
|
|
کلیدواژه
|
نظریه، نظریه فقهی، پارادایم فقهی، قاعده فقهی، مسئله محوری، نظریه محوری
|
|
آدرس
|
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی, گروه فقه کاربردی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
a.shafiei@isca.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|