واکاوی جایگاه رسول خدا (ص) در دانش الاهی امام

صفت علم و آگاهی در کنار عصمت دو مولفه اصلی شکل‌دهنده ویژگی‌های شخصیتی جانشین پیامبر از نگاه شیعه است. مکتب امامیه امام را علاوه بر عهده‌داربودن مرجعیت دینی و علمی دارای حق انحصاری الاهی در این حوزه می‌داند. این نگاه با توجه به جایگاه امامت در منظومه باورهای شیعه استحکام یافته است. چرایی این اعتقاد با نظر به ارتباط امام با عالم غیب و پذیرش مبادی خاص و الاهی برای امام پاسخ داده می‌شود. بر این اساس، نگاشته حاضر با رویکردی تحلیلی کوشیده است پس از تقسیم منابع دانش امام، با استناد به گزارش‌ها و روایات (فریقین) به آگاهی و علومی بپردازد که از طریق پیامبرn به امام علیj انتقال یافته است. مطابق رهنمود آیات و روایات، علم به احکام و حلال و حرام و همچنین علم به قرآن به واسطه پیامبر اکرمn به ائمه اطهارb منتقل شده است و امام نقش تبیینی و تفسیری در خصوص این موضوعات دارد. از مبادی دانش امام که رسول خداn در بهره‌مندی از آن یا انتقالش نقشی تعیین‌کننده دارد، می‌توان به آگاهی از ظاهر و باطن قرآن، کتاب الجامعه، الف باب و جفر ابیض اشاره کرد که نگاشته حاضر در مقام تبیین و تحلیل آن است.

Analyzing the Position of the Holy Prophet (s) in Divine Knowledge of Imams

The attribute of knowledge along with inerrancy are two components which constitute the characteristics of the successor of the Prophet (s) in the viewpoint of Shiites. The Imamiyyah School considers the Imam as having the divine exclusive right in this field in addition to having religious and scientific authority. Regarding the position of Imamate, this point of view has become firm in the beliefs of Shiites. The reasons of this belief can be found by considering the relationship between the Imam with the Unseen and accepting the specific and divine bases for the Imam. Accordingly, using an analytical approach and after classifying the sources of the knowledge of the Imam, the present paper seeks to investigate those kinds of knowledge which have been transferred to Imam Ali (a) from the holy Prophet (s) by referring to the reports and narrations (of both Shiites and Sunnis). Based on the guidelines of the verses of the Quran and narrations, knowledge of religious injunctions and the permissible (Halal) and the forbidden (Haram) and also the knowledge of the Quran has been transferred to the Infallible Imams (a) through the holy Prophet (s) and the Imam has the role of explaining and interpreting these issues. From the bases of the knowledge of the Imam which the holy Prophet (s) has a significant role by transferring them, knowledge of the outer and inner aspects of the Quran, Kitab alJamiah, Alf Bab, and Jafr Abyaz (the white Jafr) can be mentioned which the present paper seeks to explain and analyze.