تحلیل گفتمان انتقادی حضرت علی علیه السلام درباره امامت با تاکید بر منابع اهل سنت

این نوشتار با روش تحلیل محتوا و با استفاده از رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی بر اساس روش نورمن فرکلاف، نوع نگرش و بینش حضرت علی j را در ضمن تحلیل گفتمان ایشان درباره موضوع امامت تبیین می‌کند. گفتمان «امامت منصوص»، در مقابل گفتمان «رهبری انتخابی» که ملاک تشخیص رهبری را رای و اجماع امت معرفی می‌کند، گفتمانی است که در بستر جامعه‌شناختی مجال توسعه نیافت و تفکر جامعه به سمت ایدئولوژی «انتخاب» در امر خلافت نبوی به پیش رفت. حضرت علی j در دفاع از ایدئولوژی قدرت و زعامت الاهی، استدلال‌ها و راهبردهای خردمحور خویش را در برهه‌های مختلف مطرح کرد تا با ثبت سند حقانیت باور اصیل اسلامی در حوزه امامت، بر جانشینی منصوص خویش اقامه برهان کند. با توجه به اینکه جایگاه امامت منصوص و گفتمان مربوط به آن در شیعه ظهور دارد، به منظور پذیرش فرامذهبی موضوع، متون روایی و تاریخی اهل سنت محور دریافت اطلاعات لازم برای تحقیق است. نتایج، حاکی از آن است که حضرت علی j با بهره‌گیری از ساختارهای زبانی و ایدئولوژیکی در انتقاد از گفتمان‌های حاکم، در صدد بازتولید گفتمان نبوی در امر وصایت و ولایت است.

Critical Discourse Analysis of Imam Ali (AS) on Imamate with Emphasis on Sunni Resources

Using content analysis method as well as critical discourse analysis approach (ع)ased on Norman Fairclough method, this article explains the mindset and outlook of Imam Ali (AS) while analyzing his discourse on Imamate. The discourse of appointed Imamate, as opposed to the discourse of elected leadership which introduces the opinion and consensus of community as the criterion for recognizing the leader, is a discourse that did not develop in the sociological context and, in turn, social thought moved towards the ideology of choice in the matter of prophetic caliphate. In defense of the ideology of divine power and leadership, Imam Ali (AS) presented his rational arguments and strategies at different times in order to prove his appointed succession (ع)y recording the document of the legitimacy of the genuine Islamic (ع)elief in the field of Imamate. Considering that the position of the appointed Imamate and its related discourse are emerging in Shiism, in order to accept the su(ع)ject transreligiously, the research is (ع)ased on Sunni narrations and historical texts. The results indicate that Imam Ali (AS) (ع)y using linguistic and ideological structures in criticizing the ruling discourses sought to reproduce the prophetic discourse on guardianship and leadership.