سلوک و مراحل آن در منظومه ابن‌میثم بحرانی

ترسیم سیر و سلوک عرفانی تا رسیدن به مقام وصول و شهود برای سالکان کوی حق، پیوسته دغدغه عارفان بوده است. این مقاله که به شیوه توصیفی‌تحقیقی نگاشته شده در پی یافتن چگونگی این سیر تا تحقق از نگاه ابن‌میثم بحرانی است. بر اساس یافته‌های تحقیق، ابن‌میثم بحرانی اولین مقدمه سالک برای شهود را «یقظه» معرفی می‌کند و بعد «عزم»ی مستحکم که استقامت و مجاهدت و به ‌عبارتی ‌دیگر، «ریاضت» شرعی را می‌طلبد. او از بین دیگر مقدمات مهم در سیر و سلوک به «خلوت» و «عزلت» معقول و مشروع و انتخاب بهترین و ناب‌ترین زمان برای خلوت انس با معبود و محبوب اشاره می‌کند. از نگاه او، سالک برای رسیدن به مقام شهود باید به «مراقبه»، «محاسبه»، «معاتبه» و «معاقبه»، از یک حیث، و «تخلیه» و «تحلیه»، از حیث دیگر، اهتمام ورزد: زیرا هر کدام از این تمهیدات و مراحل رفتاری و قلبی لازمه سیر و سلوک الی‌الله و مقدمات وجودیِ ورود به مراحل بالاتر سلوکی برای حصول فتوحات غیبی و رسیدن به مقام «عبدالله» و «عندالله» خواهد بود. ابن‌میثم بحرانی انسان کامل را دارای مقام کامل شهود می‌داند و او را مقتدای اهل سلوک و صاحب مقام ولایت و امامت معرفی می‌کند.

Journey to God and Its Stages in I(ع)n Meysam’s Outlook

The depiction of mystical journey until reaching the position of attainment and intuition for the seekers of the truth has (ع)een a constant concern of mystics. Using a descriptiveresearch method, this article seeks to find out how this path is passed from the point of view of I(ع)n Meysam. According to the findings of the research, I(ع)n Meysam Bahrani introduces yaghzah (awakening) as the first step of the seeker to intuition and then the firm determination which requires perseverance and struggle and in other words, religious riyazat (austerity). Among other important preliminaries of the journey, he mentions the reasona(ع)le and legitimate khalwat (solitude) and ozlat (seclusion) and the choice of the (ع)est and purest time for the solitude of man and his (ع)eloved. In his view, in order to attain the status of intuition, on the one hand the seeker must strive for moragha(ع)ah (meditation), mohasa(ع)ah (calculation), mo‘ata(ع)ah (interrogation) and mo‘agha(ع)ah (retri(ع)ution), and on the other hand, for takhliyah (evacuation) and tahliyah (adornment). This is (ع)ecause each of these preliminaries and (ع)ehavioral and heart stages is necessary for the journey to God counted as the existential preconditions for entering the higher stages of spirituality in order to achieve unseen openings and the position of a(ع)dollah (servant of God) and endallah (in presence of god). I(ع)n Meysam Bahrani considers the perfect man to have the position of full intuition and introduces him as the leader of seekers to God and the holder of the position of guardianship and Imamate.