نقش موقوفات و نذورات در گسترش آیین‌های عاشورایی در ایران از آل‌ بویه تا صفویه

موقوفات و نذورات در گسترش آیین‌های عاشورایی در ایران نقش بسزایی داشته است. مشارکت طبقات سیاسی و عامه مردم در فعالیت‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی موجب شد با گذشت زمان این حضور پررنگ و محسوس‌تر شود. از زمان آل بویه تا آغاز عصر صفویه (334-907 ه.ق.) نمونه‌هایی از اختصاص موقوفات و نذورات برای تبلیغ و اجرای آیین‌های عاشورایی می‌توان جست‌وجو کرد. از جمله اقدامات شیعیان و علاقه‌مندان به خاندان عصمت و طهارت در اختصاص موقوفات و نذورات متعدد برای ساخت حرم امامان شیعه، ساخت مدرسه، کتاب‌خانه، دارالسیاده و برگزاری مراسم سوگواری است. این پژوهش با روش توصیفی‌تحلیلی در پی آن است که با موشکافی در داده‌های موجود تاریخی نشان دهد موقوفات و نذورات این ادوار تا چه اندازه در گسترش آیین‌های عاشورایی در ایران موثر بوده است. با بررسی منابع مختلف در نهایت این نتیجه حاصل شد که وقف، نذورات و صدقات در گسترش آیین‌های عاشورایی موثر بوده و سبب رشد تشیع در میان مردم ایران شده است.

The Role of Endowments and Offerings in Disseminating the Ashura Rituals in Iran from the Period of the Buyid Dynasty to the Safavid Dynasty

Endowments and offerings have played an important role in the spread of Ashura rituals in Iran. The participation of the political and popular classes in economic, cultural and social activities has made this presence bolder and more tangible over time. From the time of the Buyid dynasty to the beginning of the Safavid era (1501 to 1736), samples of endowments and offerings for the dissemination and implementation of the Ashura rituals can be analysed. Among the measures taken by the Shiites and the followers of the purified progeny of the Holy Prophet are the numerous endowments and offerings dedicated to the construction of the holy shrines of the Shiite Imams, the building of schools, libraries, a gathering spot for the Sayyids and conducting the mourning ceremonies. By scrutinizing the existing historical data, this descriptiveanalytic research seeks to examine the extent of the effects of the endowments and offerings of these periods in disseminating the Ashura rituals in Iran. By studying different sources, it was finally concluded that endowments, offerings, and charities were very effective in promulgating the Ashura rituals and led to the growth of Shi’ism among the people of Iran.