تحلیل عرفانی جایگاه قلب با تکیه بر روایات امام رضا (ع)

مطالعه حاضر با هدف شناسایی و تحلیل عرفانی جایگاه قلب با تکیه بر روایات امام رضا (ع) انجام پذیرفت. روش پژوهش، تحلیل کیفی مضمون‌محور است. واحد تحلیل، منابع روایی متقدم شیعه است. بیش از ده‌ها روایت بررسی شد و کدهای اولیه با مطالعه اکتشافی به دست آمد و کدهای ثانویه و مقولات پژوهش بعد از تحلیل دلالی روایات مستفاد گردید. در این پژوهش، شاخصه‌های نظری و کاربردی در رهیافت قلب به سعادت و حقیقت الاهیه مطرح شده‌ است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد قلب به معنای مرکز اندیشه یا عقل، مرکز شناخت شهودی و روح است. همچنین، قلب ویژگی‌هایی دارد، از جمله: محل حکمت، محل نزول وحی، محل اراده الاهی، معدن نور الاهی، مالک حواس، جایگاه کمالات، آیینه رفتار، و ... . احوال قلب، اقبال و ادبار است و مولفه‌هایی چون علم، ارتباط با خدا، ارتباط با اولیای الاهی از علل حیات قلب، و قساوت، مسخ، احتجاب، و خروج روح ایمان از آسیب‌ها و بیماری‌های قلب است.

Mystical Analysis on the Stature of the Heart based upon the Narrations of Imam Reza

The purpose of this study is to identify and analyse the mystical position of the heart based on the narrations of Imam Reza. The research method is contentbased qualitative analysis. The unit of analysis is the early Shiite narrative sources. More than a dozen narratives were reviewed, and primary codes were obtained through an exploratory study. Secondary codes and research categories were used after analysing the traditions. In this study, the theoretical and practical features of the heart’s approach to divine happiness and truth are presented. Research findings indicate that the heart refers to the centre of thought or reason, the centre of intuitive cognition, and the soul. Similarly, the heart has characteristics such as the place of wisdom, the place of revelation, the place of divine will, the mine of the divine light, the owner of the senses, the place of perfection, the mirror of behaviour, and so on. The states of the hearts are attraction and repulsion. Components such as knowledge, communication with God, communication with divine authorities give life to the heart, whereas, atrocities, betrayal, veil, and the outflow of faith from the heart ail and harm it.