حقیقت وحی رسالی و نسبت آن با شهود عرفانی از نگاه ملاصدرا

از جمله مبانی ملاصدرا حرکت جوهری است. به اعتقاد وی آدمی در پرتو حرکت جوهری یک سیر تکاملی پیش‌رو دارد و تمام مراتب لازم را طی می‌کند تا به حقیقت نهایی دست ‌یابد. از نگاه صدرا هر کس که قادر باشد قوۀ نظری و عملی خود را به کمال نهایی برساند، همچون نبی غرق در شهود جمال حق شده است؛ به‌‌طوری که هیچ چیزی او را از اشتغال به نور الهی باز نمی‌دارد. صدرا شهود را به اقسامی تقسیم می‌کند و آخرین آن را به شهود روحی اختصاص داده است که شخص در این مرحله، روح حقایق را به حسب استعداد روحی و بدون واسطه دریافت می‌کند. بحث وحی در فلسفۀ ملاصدرا با رویکرد متفاوت فلسفی، کلامی و عرفانی مطرح است. در رویکرد عرفانی کشف و شهود را به میان آورده است و آن را به حقیقت محمدیه مرتبط می‌کند؛ ازاین‌رو نسبت وحی رسالی و شهود عرفانی در نظر ملاصدرا ابتدائاً مبتنی بر منشاء آن است؛ زیرا وحی رسالی در همۀ مراتب از بالا به پایین رخ می‌دهد و شهود عرفانی از پایین به بالا پدید می‌آید.

the nature of apostolic revelation and its relation with mystical intuition according to mullā ṣadrā

a key principle in mullā ṣadrā’s philosophy is substantial motion (al-ḥarakat al-jawhariyya). he argues that through this motion, humans evolve and progress through necessary stages to reach the ultimate truth. for ṣadrā, those who perfect their theoretical and practical faculties can experience the intuition of god’s beauty, akin to the prophet, and thus engage directly with divine light. ṣadrā categorizes intuition into various types, with the highest being spiritual intuition, where an individual receives the essence of truths in accordance with their spiritual disposition. in ṣadrā’s framework, revelation is examined through philosophical, theological, and mystical lenses. mystically, he connects intuitions to the muhammadan truth. consequently, for mullā ṣadrā, the relationship between apostolic revelation and mystical intuition is primarily defined by their origins: apostolic revelation is received top-down, while mystical intuition arises bottom-up.