کارکردهاى اجتماعى نهادهای دینی در آلمان (مطالعه موردی مراکز اسلامی هامبورگ)

در طول تاریخ مساجد مهم‌ترین نهاد اجتماعی مسلمانان و محور مناسبات اجتماعی آنان بوده‌اند. اگرچه در دوران معاصر فعالیت مساجد در کشورهای اسلامی به بُعد عبادی و مناسکی محدود شده است و شاهد کاهش کارکردهای اجتماعی مساجد هستیم، کارکردهای اجتماعی مراکز اسلامی در هامبورگ چشمگیر است. مسئله محوری تحقیق حاضر آن است که در جوامع مدرن غربی که نهاد دین دچار تحول کارکردی شده است، نقش مراکز اسلامی هامبورگ در جامعه چیست و در پاسخ به نیازهای جامعه مبتنی بر چندگانگی فرهنگی چه کارکردهایی دارند. این پژوهش از نوع کیفی و مبتنی بر مصاحبه‌های نیم‌ساختاریافته با صاحب‌نظران و مدیران مراکز اسلامی در هامبورگ انجام پذیرفته است. در این تحقیق از روش «نظم‌دهی مفهومی» برای تجزیه و تحلیل گویه‌ها و مضامین به دست آمده از مصاحبه‌ها استفاده شده است. طی فرایند کدگذاری باز، از مجموعه گویه‌ها و مضامین اولیه مقوله‌هایی استخراج شد، سپس در مرحله کدگذاری محوری، پیوند میان مقوله‌ها برقرار و در ادامه مرحله کدگذاری انتخابی صورت گرفت. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که مراکز اسلامی هامبورگ کارکردهای اجتماعی متنوعی دارند، از جمله کارکردهای حمایتی، مشارکت اجتماعی، وحدت و انسجام اجتماعی، کارکردهای آموزشی، هنجارمندی و امنیت اجتماعی، معنابخشی به زندگی، تولید معنویت و هویت‌بخشی.

the social functions of religious institutes in germany: a case study of islamic centers in hamburg

throughout history, mosques have served as vital social institutions for muslims, acting as central hubs for social gatherings. however, in contemporary times, mosques have predominantly focused on worship and ritual, with a decrease in their social functions. nevertheless, the social roles of islamic centers in hamburg stand out. this research aims to explore the significance of islamic centers in hamburg within modern western societies, where the function of religion has transformed. it seeks to understand their roles in meeting the needs of a culturally diverse society. conducted qualitatively, this research relies on semi-structured interviews with experts and directors of islamic centers in hamburg. using conceptual organizing methodology, data from interviews are analyzed. through open coding, categories are derived from primary data, followed by axial coding to establish connections among categories, and finally selective coding. the findings reveal that islamic centers in hamburg fulfill various social functions, including providing support, promoting social participation, fostering solidarity and unity, offering education, establishing social norms and safety, giving meaning to life, and cultivating spirituality and identity.some of the social functions of mosques and islamic centers in hamburg that can be examined are: promotion of social participation and socialization of young people, normalization and increase of psychological security and social security, strengthening of ethnic culture and customs, development of national awareness and religious and improving the level of spiritual peace of clients and...