بررسی و نقد دیدگاه فواز بن‌‌احمد بن‌علی رضوان درباره تعارض روایات شیعی مربوط به مهدویت

روایات صادره از اهل‌بیت(ع) در باب غیبت حضرت ولی‌عصر(عج) جنبه‌های مختلفی را مطرح کرده‌اند که با توجه به ابعاد بحث و شرایط مختلف صدور، گاهی به‌ویژه در میان غیر شیعیان، توهم تعارض شده است. حال آنکه از اصول علم حدیث، مجموع‌نگری احادیث است، طوری که هر روایت کنار روایات هم‌خانواده‌اش معنا می‌شود. فواز بن‌احمد، از صاحب‌قلمان اهل سنت، در بخش سوم مقاله «تعارض دلالات المرویات عند الرافضه، الامامه انموذجاً»، تحت عنوان «تعارض دلالات المرویات فی زمن خروج الامام» با تمسک به همین روایات، مدعی است که روایات شیعی در باب زمان ظهور متعارض‌اند و با این عذر، در اصل مهدویت، بلکه مذهب شیعه خدشه می‌کند. مقاله پیش رو در جهت پاسخ به شبهات او، ابتدا مبنای نویسنده را نقد کرده، سپس با توجه به روایات هم‌خانواده و شواهد تاریخی و عقلی به این نتیجه رسیده است که میان روایات مذکور هیچ‌گونه تعارضی نیست.

an examination and critique of faāaz b. aḥmad b. ʿalī al-riḍwān’s view of conflicts within shiite hadiths regarding mahdism

the hadiths from the prophet’s household concerning the occultation (ghayba) of imam al-mahdi, the twelfth shiite imam, present various aspects that, given the circumstances of their transmission, may appear contradictory, especially to non-shias. however, within the tenets of hadith sciences lies holism, where each hadith derives its meaning alongside similar ones. fawāz ibn aḥmad, a sunni author, penned an article titled “contradictory significances of hadiths transmitted by rāfiḍa, imamate as an example,” wherein the third section, titled “contradictions in the significance of hadiths regarding the time of the imam’s uprising,” scrutinizes these hadiths. he claims that shiite hadiths concerning the imam’s uprising are contradictory, using this assertion to cast doubt not only on the principle of mahdism but also on the entire shiite denomination. this article aims to address his concerns. it begins by challenging his foundational premises and then, supported by similar hadiths, historical evidence, and rational analysis, concludes that there is no inherent conflict within these hadiths.