تفسیر منسوب به امام حسن عسکری (ع) در میزان اعتبار

تفسیر منسوب به امام حسن عسکری (ع) یکی از کتب بسیار مورد اختلاف عالمان شیعی است؛ از یک‌سو از حیث اقوال عالمان گران‌قدری در طیف مخالف یا موافق این کتاب قرار گرفته‌اند و از سوی دیگر هر کدام از این طایفه دلایل متقنی ارائه کرده‌‌اند. ازآنجاکه برخی از روایات این کتاب تفسیری در مباحث فقهی و اصولی مورد توجه واقع شده است، لازم است میزان اعتبار این تفسیر با مطالعۀ اقوال و دلایل هر کدام از طرفین بررسی شود. مسئلۀ مقاله حاضر این است که تفسیر منسوب به امام حسن عسکری (ع) تا چه میزانی معتبر و متقن است؟ یافته‌های پژوهش نشان از آن است که دلایل قایلان به اعتبار از اتقان بیشتری برخوردار است و این تفسیر با وجود داشتن ایراداتی، از حیث سند و حجیت معتبر است. وجه تمایز این نوشتار، تحقیق جامع در اقوال علما و معظم دلایل آنان در اعتبار و اعتبار‌نداشتن این کتاب است که سعی شده است به گونۀ فراگیر به آن پرداخته شود.

the quranic exegesis attributed to imam al-ḥasan al-ʿaskari (a): extent of validity

the quranic exegesis attributed to imam al-ḥasan al-ʿaskarī (a) is a very controversial book among shiite scholars. on the one hand, there are prominent scholars on both sides of opponents and proponents of the book’s validity, and on the other hand, each camp has presented compelling evidence in favor of their respective position. since some of the hadiths within this exegetical book has garnered attention in issues of jurisprudence and its principles, it is necessary to study the extent of validity of this quranic exegesis by scrutinizing the views and arguments of both sides. the question of this article concerns the extent of validity of the quranic exegesis attributed to imam al-ḥasan al-ʿaskarī (a). the findings of this research indicates that the arguments presented by advocates of the book’s validity are more cogent. despites its deficiencies, this quranic exegesis is valid with respect to its chain of transmission. the contribution of this article is its comprehensive study of the views of scholars and their arguments pertaining to the validity of the book.