زمان و خاستگاه پیدایش تشیع: بررسی و نقد مدعای قفاری

کتاب اصول مذهب الشیعه الامامیه الاثنی عشریه: عرض و نقد اثر ناصر القفاری بنیان‌های اعتقادی شیعه، از جمله منشا مکانی و زمانی پیدایش تشیع، را نقد کرده است. پژوهش حاضر، با هدف بررسی مدعای قفاری در باب معرفی کوفه به‌ عنوان خاستگاه پیدایش تشیع، آن ‌هم پس از ماجرای قتل عثمان، ابتدا قواعد راهبردی در مقام استدلال‌آوری را ترسیم کرده و در پی نقد مستدل آرای وی بر اساس جست‌وجو از خودستیزی گزاره، نقد مبانی و بررسی کفایت دلیل است. نتیجه اینکه، برآمدن تشیع در کوفه، آن ‌هم به دلیل فقدان علمای عامه در آن شهر با سخن دیگرِ قفاری، یعنی ذکر نام افراد تاثیرگذار در آن جغرافیا به ‌عنوان علمای اهل سنت، به خودستیزی دچار است. چنان‌که استدلال به بُعد مسافت کوفه از مدینه و نیز استناد به پذیرفته‌نشدن تشیع در نقاط دیگر بدون اثبات فقدان نشانه‌های تشیع در شهرهای دیگر، قبل یا هم‌زمان با کوفه، به کفایت‌نداشتن دلیل و وجود پیش‌فرض تشیع به‌ عنوان جریانی جدا از اسلام به ‌اِشکال در مبانی هم دچار است.

The Time and Origin of the Emergence of Shiism: Review and Criticism of Ghaffari’s Claims

The book The Fundamentals of the Twelver Imami Shiism: A Review and Critique by Naser Ghaffari has criticized the fundamentals of Shiite belief, including the spatial and temporal origin of the emergence of Shiism. The present study, with the aim of investigating Ghaffari’s claim regarding the introduction of Kufa as the origin of Shiism after the assassination of Othman, first draws strategic rules in argumentation and then tries to provide a reasoned criticism of his opinions based on the search for the selfcontradiction of the proposition, criticize the foundations and check the adequacy of the reason. The result shows the claim that Shiism arose in Kufa due to the lack of Sunni scholars in that city is in contradiction with another statement by Ghaffari mentioning the names of influential people in that region as Sunni scholars. Similarly, adducing Kufa’s distance from Medina and also the nonacceptance of Shiism in other places without proving the absence of signs of Shiism in other cities before or at the same time as Kufa is flawed in its foundations due to the lack of reason and also the presupposition of Shiism as a movement separate from Islam..