اثبات عقلی و نقلی حیات، علم و تسبیح نطقی موجودات در تمام مراتب هستی با تاکید بر مرتبه ناسوت

از مسائل مهم و جنجال‌برانگیز هستی‌شناسی که همواره محل مناقشه و بحث میان متکلمان، فلاسفه و عرفا و حتی پژوهشگران علوم تجربی بوده، مسئله «حیات، شعور، عشق و تسبیح در تمام مراتب وجود» است که تاثیر عمیق و گسترده‌ای در اندیشه و رفتار آدمی دارد. در این پژوهش که به شیوه توصیفی‌تحلیلی و بر مبنای معارف و آموزه‌های قرآن، احادیث، ادعیه و نیز ادله عقلی، برهانی و عرفانی اسلامی انجام شده، نشان می‌دهیم همه هستی و مراتب آن از جمله مرتبه ناسوتی به‌ قدر استعداد و تعین وجودی خود از حیات، علم و اراده برخوردار بوده و علاوه بر اینکه به زبان استعداد و حال، تسبیح‌گوی خدا هستند، به ‌صورت قال (نطق) نیز تسبیح و تحمید حقیقی حق‌تعالی را می‌کنند که این نکته، مسئله اصلی این مقاله است. محدوده بررسیِ تسبیح موجودات، فقط موجودات غیرذی‌شعور، یعنی جمادات، نباتات و حیوانات است که در ظاهر این‌گونه به نظر می‌رسد که این سه دسته از موجودات، فاقد علم و ادراک‌اند و تسبیح قولی برای آنان ممکن نیست. رای برگزیده در این پژوهش به ارادی، آگاهانه و زبانی‌بودن تسبیح این موجودات (البته به زبان خاص هر موجود) اعتقاد دارد و فهم و نطق که در آیات قرآن و روایات به آن اشاره شده، دلیل بر این مطلب گرفته می‌شود.

Proving Rationally and Narratively the Life, Science and Verbal Glorification of Beings in all Levels of Existence by Emphasizing the Level of Nasut (Realm of Physical Bodies)

One of the most important and controversial issues of ontology, which has always been the sub(ع)ect of controversy and debate among theologians, philosophers and mystics and even researchers of experimental sciences, is the issue of life, consciousness, love and praise in all levels of existence which has a profound and wide impact on human thought and behavior. In this descriptiveanalytical study based on the teachings of the Quran, hadiths, supplications, as well as rational, argumentative and Islamic mystical evidences, we show that the whole existence and its levels, including the level of Nasut (realm of physical bodies) have life, knowledge and will as much as their existential talent and capacity. In addition to glorifying God in the language of talent and state, they also glorify and praise the Almighty verbally, which is the main issue of this article. The scope of the study of the glorification of beings is only unconscious beings i.e. inanimate ob(ع)ects, plants, and animals, which apparently lack knowledge, perception, and verbal glorification. The chosen opinion in this research believes in the voluntary, conscious and linguistic nature of the glorification of the above creatures (of course, in the specific language of each creature), to which the perception and speech mentioned in the Quran and hadiths refer.