تبارشناسی تعارضات بدوی در قرآن از منظر روایات تفسیری شیعه

عموم مسلمانان معتقدند قرآن ‌کریم عاری از هر گونه اختلاف و ناسازگاری درونی است. با این حال، کلام الاهی مشتمل بر آیات به‌ظاهر متعارضی است که فهم و تفسیر آنها همواره در طول تاریخ محل بحث ‌و نظر بوده ‌است. علی‌رغم آثار ارزشمندی که عالمان اسلامی در این زمینه نگاشته‌اند، هیچ‌گاه تعارضات بدوی در قرآن بر اساس روایات معصومان ع تبارشناسی و ریشه‌یابی نشده ‌است. از این‌رو پژوهش حاضر با هدف کشف اسباب اختلاف در قرآن، با رویکردی توصیفی‌-تحلیلی روایات تفسیری را بررسی کرده و به ‌این نتیجه دست یافته ‌است که تعارضات بدوی در قرآن در اموری چون اختلاف معنای حقیقی و غیرحقیقی، اختلاف معانی در مشترک لفظی، اختلاف مصادیق در مشترک معنوی، اختلاف مراحل در یک واقعه، اختلاف اسلوب‌های بیانی، اختلاف متعلِّقات در افعال، اختلاف در زاویه دید و اختلاف اعتبارات در اِسنادها ریشه دارد. همچنین، بازگشت بسیاری از تبیین‌های قرآن‌پژوهان در رفع تعارض آیات به اسباب مذکور، نشان از جامعیت نسبی و اعتبار کارکردی آنها دارد.

Genealogy of Superficial Contradictions in the Qurān from the Perspective of Shiite Interpretive Narrations

Most Muslims believe that the Holy Qurān is free from any internal differences and inconsistencies. However, the divine word contains seemingly contradictory verses, the understanding and interpretation of which have always been the subject of debate and discussion throughout history.Despite the valuable works written by Islamic scholars in this field, the superficial contradictions in the Qurān have never been traced back based on the narrations of the Infallibles (AS). Hence, the present study, with the aim of discovering the causes of differences in the Qurān, has examined interpretive narrations with a descriptiveanalytical approach and has reached the conclusion that superficial contradictions in the Qurān are rooted in matters such as the difference between literal and figurative meanings, the different meanings of homonyms, the difference between instances of a concept, the difference of stages in an event, the difference between expressive styles, the difference between dependencies of verbs, the difference in perspective and the difference in  ascriptions. Also, the return of many explanations given by scholars for resolving the contradiction of verses to the above causes demonstrates their relative comprehensiveness and functional validity.