الگوی ارتباطات انسانی مطلوب در فرهنگ اسلامی

برخی نظریات به نقش برجسته ارتباطات و نقش‌آفرینی آن‌ در پیدایش، حفظ یا تحوّل و انتقال فرهنگ اشاره می‌‌کنند. در ابعاد گوناگون سیاست‌گذاری فرهنگی نیز لازم است به این مقوله توجه جدّی‌تری بشود. این مقاله درصدد است با تبیین اهمیت و جایگاه ارتباطات در تحقق فرهنگ دینی، به ارائه ابعاد کلی الگوی ارتباطات انسانی ـ اسلامی بپردازد. بدین منظور، با روش کیفی تحلیلی، ضمن بازخوانی نقش ارتباطات در فرهنگ دینی، محوریت توحید و ولایت در ارتباطات انسانی مطلوب دینی تبیین می‌گردد. بر اساس تحلیل این نوشتار، توحید محور اصلی نظام معنایی فرهنگ دینی است و بدین‌روی، ابعاد گوناگون ارتباطات نیز باید در جهت تحقق آن ترسیم شود. از سوی دیگر، چون ولایت ظرف تحقق توحید است، ارتباطات مطلوب دینی باید با توجه به درجه دین‌داری افراد و تولّا و تبرّا شکل گرفته، بر اساس آن اجرا شود و سایر حیثیات مخاطب و ساحاتی که ارتباط در آن محقق می‌شود به عنوان قیودی بر آن ملاحظه شود. با توجه به جایگاه برجسته ارتباطات در تحقق فرهنگ دینی، لازم است این مسئله در مراحل گوناگون سیاست‌گذاری و آموزش عمومی جامعه مدّ نظر سیاست‌گذاران قرار گیرد.