بررسی روش‌های اکسیداسیون پیشرفته بر پایه اشعه فرابنفش جهت حذف ترکیبات فتالات از محیط‌ های آبی

زمینه و هدف: فتالات‌ها از جمله مهم‌ترین آلاینده‌های صنعتی بوده که سلامت انسان را به خطر می‌اندازند. این ترکیبات مختل‌کننده غدد درون‌ریز، معمولاً در ساخت اثاثیه و ظروف پلاستیکی کاربرد دارند که از طریق جریان فاضلاب، به راحتی وارد منابع آب می‌شوند. از میان روش‌های حذف این نوع آلاینده از محیط‌های آبی، روش‌های اکسیداسیون پیشرفته فتوشیمیایی، توجه زیادی را به خود جلب کرده‌است؛ لذا هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی و مقایسه روش‌های اکسیداسیون پیشرفته بر پایه اشعه فرابنفش جهت حذف ترکیبات فتالات از محیط‌های آبی بود.مواد و روش ها: برای انجام مطالعه مروری حاضر، پس از جست‌وجوی کلیدواژه‌ها در پایگاه‌های داده «sciencedirect, sid, magiran, pubmed, wiley, springer»، از ژانویه سال 2013 تا دسامبر 2024 میلادی، جمعاً 693 مقاله یافت شد که پس از انجام مراحل غربالگری و بررسی کامل مقالات، در نهایت تعداد 54 مقاله ثبت و در مطالعه استفاده شد. معیار ورود مقالات به مطالعه؛ شامل بررسی نحوه ورود ترکیبات فتالات به محیط زیست، اثرات بهداشتی و نیز تشریح فرایندهای اکسیداسیون پیشرفته در کنار بررسی مزایا و معایب این فرایندها بود.یافته ها: تابش اشعه فرابنفش می‌تواند به تنهایی ترکیبات فتالات را تا حدودی از بین ببرد. با این حال، این تابش در برابر حذف بسیاری از این ترکیبات بی‌اثر است؛ بنابراین، حذف موثر ترکیبات فتالات با این روش، مستلزم ترکیب تابش اشعه ماوراء بنفش با اکسیدان‌ها است. روشهای مختلفی از فرایند اکسیداسیون پیشرفته بر پایه اشعه فرابنفش وجود دارد که عمدتاً شاملuv/h2o2 ,uv/h2o2/fe+3, uv/cl-, uv/persulfate, uv/h2o2/fe+2  uv/cl-cyanurates ,oxalate, uv/tio2, uv/cl-/tio2, uv/o3 می‌شوند؛ اما به طور کلی، می‌توان گفت که فرایند «فرابنفش/کلر-سیانورات» به عنوان اقتصادی‌ترین فرایند اکسیداسیون پیشرفته بر پایه اشعه فرابنفش شناخته می‌شود.نتیجه گیری: پس از بررسی خصوصیات و عملکرد فرایندهای مذکور برای حذف ترکیبات فتالات از محیط‌های آبی، در نهایت فرایند « فرابنفش /کلر-سیانورات» به دلیل مصرف انرژی کمتر، مقرون‌به‌صرفه اقتصادی بودن و خصوصاً راندمان حدف تقریباً 100 درصد پیشنهاد گردید.

investigation of advanced oxidation processes based on ultraviolet radiation for the removal of phthalate compounds from aquatic environments

background: phthalates are among the most significant industrial pollutants that endanger human health. these endocrine-disrupting compounds are commonly used in the manufacture of furniture and plastic containers, which can easily enter water sources through wastewater flow. photochemical advanced oxidation processes have attracted considerable attention among the methods for removing these pollutants from aquatic environments. therefore, the aim of this study was to investigate and compare advanced oxidation processes based on ultraviolet radiation for the removal of phthalate compounds from aquatic environments.materials and methods: for the current study, after searching the keywords in the databases “sciencedirect, pubmed, wiley, springer, sid, magiran” from january 2013 to december 2024, a total of 693 articles were found, which after screening and full review of the articles, finally 54 articles were registered and used in the study. the criterion for the entry of articles was their relevance of the content to the subject matter.results: ultraviolet radiation alone can partially degrade phthalate compounds. however, this radiation is ineffective against many of these compounds; thus, effective removal of phthalate compounds with this method requires combining ultraviolet radiation with oxidants. various advanced oxidation processes based on ultraviolet radiation exist, mainly including uv/h2o2, uv/h2o2/fe+2, uv/h2o2/fe+3, uv/cl-, uv/persulfate, uv/h2o2/fe+2-oxalate, uv/tio2, uv/cl-/tio2, and uv/o3. generally, the uv/cl- cyanurate process is recognized as the most cost-effective advanced oxidation process based on ultraviolet radiation.conclusion: after examining the characteristics and performance of these processes for removing phthalate compounds from aquatic environments, the uv/cl--cyanurates process was ultimately recommended due to its lower energy consumption, cost-effectiveness, and particularly its ability for nearly 100% removal efficiency