شاخص های خطر سلامت و بوم شناسی عناصر بالقوه سمی در خاک های سطحی میدان نفتی منصوری در جنوب شرق اهواز

زمینه و هدف: : عناصر بالقوه سمی جزء آلاینده های خطرناک محیط زیست هستند و برای انسان سرطان زا می باشند. این تحقیق در سال 1399 با هدف برآورد و ارزیابی خطرات سلامتی انسان و بوم شناسی محیط زیست عناصر بالقوه سمی در خاک های سطحی میدان نفتی منصوری انجام شد.مواد و روش ها: در این پژوهش در مجموع از هفت منطقه مورد مطالعه نمونه خاک تهیه گردید. در هر ایستگاه، پنج نمونه تصادفی از یک منطقه 5 متر مربعی در یک نمونه مرکب مخلوط شدند و 1 کیلوگرم خاک سطحی (عمق 0 تا 20 سانتیمتر) در کیسه های پلی اتیلن جمع آوری شد، بنابراین 105 نمونه خاک تهیه گردید. یافته ها: میانگین غلظت کادمیوم، سرب، نیکل، کروم، وانادیوم، مس و روی در خاک های سطحی میدان نفتی منصوری به ترتیب 1.05، 69.11، 86.79، 99.14، 23.76، 65.34 و 118.22 میلی گرم بر کیلوگرم به دست آمد. بالاترین و پایین ترین مقادیر شاخص ریسک اکولوژیکی بالقوه، مربوط به کادمیوم (157.50) و وانادیوم (0.34) بود. شاخص خطر سرطان زایی برای عنصر کروم درمورد بزرگسالان (5-10^×5.25) و کودکان (4-10^×3.91) بالاتر از کادمیوم، سرب، نیکل و وانادیوم به دست آمد.نتیجه گیری: شاخص های آلودگی عناصر سمی بالقوه نظیر مقادیر فاکتور آلودگی، فاکتور غنی شدگی و شاخص زمین انباشت نشان داد که سرب و کادمیوم بیشترین تاثیر را بر روی آلودگی خاک داشتند که سطوح عناصر بالقوه سمی غلظت بالایی را در مقایسه با مقادیر زمینه و میانگین جهانی داشت که این نشان دهنده این است که نشت نفت خام، تردد وسایل نقلیه سبک و سنگین و فعالیت های انسانی مرتبط در این منطقه به میزان قابل توجهی در افزایش سطوح عناصر بالقوه سمی در این خاک ها کمک کرده است. به نظر می رسد عناصر بالقوه سمی که سلامت انسان را تهدید نمی کنند و مشکلات بهداشتی و بیماری زایی را به وجود نمی آورند.

health and ecological risk indicators of potentially toxic elements in the surface soils of the mansouri oil field in the southeast of ahvaz

background: potentially toxic elements are part of dangerous environmental pollutants and are carcinogenic to humans. this research was conducted in 2019 with the aim of estimating and evaluating human health risks and environmental ecology of potentially toxic elements in the surface soils of mansouri oil field.methods: in this research, soil samples were prepared from seven study areas. in each station, five random samples from an area of 5 square meters were mixed in a composite sample and 1 kg of surface soil (depth 0 to 20 cm) was collected in polyethylene bags, thus 105 soil samples were prepared.results: the average concentration of cadmium, lead, nickel, chromium, vanadium, copper and zinc in the surface soils of mansouri oil field were obtained 1.05, 69.11, 86.79, 99.14, 23.76, 34.05, 65 and 118.22 mg/kg respectively. the highest and lowest values of the potential ecological risk index were related to cadmium (157.50) and vanadium (0.34). the carcinogenic risk index for chromium element was higher than cadmium, lead, nickel and vanadium for adults (5.25×10-5) and children (3.91×10-4).conclusion: the pollution indices of potentially toxic elements such as the values of the pollution factor, enrichment factor and land accumulation index showed that lead and cadmium had the greatest impact on soil pollution and the levels of potentially toxic elements were high in concentration compared to the background values and had a global average, which indicates that crude oil spills, light and heavy vehicle traffic, and related human activities in this area have significantly contributed to the increase in the levels of potentially toxic elements in these soils. it seems that there are potentially toxic elements that do not threaten human health and do not cause health problems or pathogenicity.