ارزیابی توان بوم‌شناختی تکثیر و پرورش ماهیان سردآبی با هدف تقلیل پیامدهای محیط‌زیستی: مورد مطالعه، استان همدان

زمینه و هدف: : رشد فزاینده جمعیت و نیاز روزافزون بشر به مواد غذایی و از طرفی، محدود بودن ذخایر طبیعی آب زیان، لزوم توجه به آبزی پروری پایدار را نمایان می سازد. بنابراین، با مکان یابی مناطق مستعد برای احداث کارگاه‌های تکثیر و پرورش ماهی و ارزیابی توان بوم‌شناختی آن عرصه‌ها می توان از تداخل کاربری های مختلف، به حداقل رساندن اثرات محیط‌زیستی آبزی پروری و جلوگیری از بروز اختلال در امر توسعه جلوگیری کرد. لذا، این پژوهش با هدف ارزیابی توان بوم‌شناختی استان همدان برای استقرار کارگاه های تکثیر و پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان (onchorynchus mykiss) انجام شد.  مواد و روش ها: مکان یابی و ارزیابی توان بوم‌شناختی منطقه  با تاکید بر نیازهای زیستی ماهیان سردآبی و عوامل اقتصادی- اجتماعی در راستای دستیابی به آبزی پروری پایدار و با استفاده از نقشه های 1:50000 چشمه‌ها، دبی آب، دمای آب، ph آب، شیب، مناطق حفاظت‌شده و آثار باستانی بر اساس مدل آبزی پروری مخدوم با استفاده از ویرایش 9/3 نرم افزار arcgis انجام یافت. یافته ها: نتایج نشان داد که به طور تقریب 1420 هکتار از عرصه های شهرستان نهاوند، 571 هکتار از عرصه های شهرستان رزن، 472 هکتار از عرصه های شهرستان بهار، 311 هکتار از عرصه های شهرستان همدان، 263 هکتار از عرصه های شهرستان ملایر، 145 هکتار از عرصه های شهرستان تویسرکان، 121 هکتار از عرصه های شهرستان اسدآباد و 84 هکتار از عرصه های شهرستان کبودرآهنگ از توان بوم‌شناختی برای تکثیر و پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان برخوردار بودند.نتیجه گیری: با مکان یابی و ارزیابی توان بوم‌شناختی عرصه های مستعد برای استقرار کارگاه‌های تکثیر و پرورش ماهیان سردآبی می توان ضمن رفع نیازهای فزاینده غذایی جامعه، با لحاظ کردن توان سرزمین، ضمن نیل به توسعه پایدار و درخور در به حداقل رساندن آثار سوء محیط‌زیستی صنعت آبزی پروری گام برداشت.

ecological potential evaluation of cold-water fish culture for reducing the environmental impact: case study, hamedan province, west of iran

background: nowadays, the growing population has increased the demand for food especially for protein triggering the aquaculture industry’s expansion. however, unplanned and unregulated farm will caused be at the subsequent yield failure and cost of environmental stress in the aquaculture farm. accordingly, ecological potential evaluation and site selection of suitable areas for establishment of aquaculture farms can be prevent the interference of different land uses, minimize the environmental impact of aquaculture development and prevent disruptions in development. therefore, the currentstudy was conducted to ecological potential evaluation of rainbow trout (onchorynchus mykiss (culture as coldwater fish species in hamedan province, west of iran.methods: in the current study, biological requisites of rainbow trout, socioeconomic factors, springs information, water flow, water temperature, ph, slope, protected areas and antiquities were used for ecological potential evaluation and site selection of suitable sites for rainbow trout culture. in so doing, ’makhdoum aquaculture model’ and arcgis 10.3 were used.results: based on the results obtained, 1420 ha of nahavand county, 571 ha of razan county, 472 ha of bahar county, 311 ha of hamedan county, 263 ha of malayer county, 145 ha of toyserkan county, 121 ha of asadabad county and 84.0 ha of kabudarahang county were identified as the suitable areas for establishment of rainbow trout culture farms.conclusion: ecological potential evaluation and site selection for aquaculture by considering the land suitability could be taking to sustainable development and reduce of environmental stress of the aquaculture farm.