بررسی تاثیر ترافیک شهری بر تجمع فلزات سنگین در خاک و پوشش گیاهی حاشیه خیابان، مورد مطالعه: شهر همدان

زمینه و هدف: امروزه عناصر کمیاب به‌عنوان شاخص‌های مفید ارزیابی آلودگی محیط و به‌ویژه اثرات ناگوار ناشی از ترافیک شهری محسوب می‌شوند. از این‌رو، این تحقیق با هدف بررسی اثر ترافیک شهری و فاصله از حاشیه خیایان بر محتوی عناصر سرب، کادمیم و مس در خاک و پوشش گیاهی حاشیه خیابان‌های شهر همدان انجام یافت.مواد و روش ها: در این پژوهش توصیفی، پس از انتخاب چهار منطقه با حجم ترافیکی مختلف در سطح شهر همدان، 24 نمونه مرکب خاک و 24 نمونه مرکب گیاه از هر منطقه برداشت شد. پس از آماده‌سازی و هضم اسیدی نمونه های خاک و گیاه، محتوی عناصر در آن‌ها به‌روش طیف‏سنجی نوری پلاسمای جفت شده القایی (inductively coupled plasma-optical emission spectrometry: icp-oes) خوانده شد. پردازش آماری داده ها نیز توسط نسخه 19 نرم افزار spss انجام یافت. یافته ها: نتایج نشان داد تجمع فلزات در خاک و پوشش گیاهی مناطقی با حجم ترافیک بالا (بلوار بسیج) بیش تر از سایر مناطق بود. همچنین، فاصله از حاشیه جاده نیز با تجمع فلزات در نمونه‌ها رابطه معکوس داشت. به‌طوری‌که  بیشینه غلظت تجمع‌یافته عناصر مربوط به نمونه‌های برداشت شده از فاصله پنج متری حاشیه خیابان بود.نتیجه گیری: رابطه معکوس بین غلظت تجمع‌یافته عناصر با فاصله از جاده را می توان با انتشار آلاینده‌ها از وسایل نقیله مرتبط دانست. به‌علاوه، نتایج این تحقیق می تواند مورد استفاده مدیران و برنامه‌ریزان حوزه‌های معماری و طراحی شهری، برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری و مدیریت حمل و نقل و کنترل ترافیک شهری واقع شود.

effect of traffic density on heavy metal content of soils and vegetation cover along roadsides, case study: city of hamedan

background & objective: nowadays, trace elements are known as useful indicators for monitoring of environmental pollution caused from traffic emmissions. therefore, this study was conducted to assess the effect of urban traffic and distance from the street side on heavy metals (pb, cd and cu) concentration in surface soil and plant species of roadsides environment of city of hamedan, west of iran.methods: in this descriptive study, a total of 48 surface soil and plant samples were collected from four areas of city of hamedan with different traffic density. after samples preparation, the concentrations of the analyzed elements in the soil and plant samples were determined using icp-oes. also, all statistical analyses of the obtained data were performed using spss software version 19.0.results: based on the results obtained, metals accumulation in soils and plants of the area with heavy traffic volume especially basij boulevard were higher than the other sampling areas. also, distance from street side had been inverse relation with metals accumulation in soil and plant samples. so as the most accumulation of elements was recorded for samples collected at a distance of 5.0 m from street side.conclusion: generally, inverse relation of metals accumulation in soil and plant samples with distance from street side might be related to vehicular emissions. moreover, the results of this study also could be useful for managers and planners in the fields of architecture and urban design, urban land use planning, and urban traffic control managers.