مقایسه فرآیند تصمیم گیری چندمعیاره و تکنیک تاپسیس در مکان یابی محلدفن پسماند جامد شهرستان سنقر

زمینه و هدف: انتخاب محل مناسب دفن یک مساله مهم و ضروری در مدیریت زباله و به خصوص در مناطق در حال توسعه است. با توجه به این که دفن در لندفیل یک راه حل رایج برای دفع نهایی زباله های شهری در ایران است، لذا، این پژوهش با هدف مقایسه فرآیند تصمیم‌گیری چندمعیاره (ahp) و تکنیک تاپسیس (topsis) برای مکان یابی مناسب ترین محل دفن پسماند جامد در شهرستان سنقر انجام یافت.مواد و روش ها: مکان یابی محل مناسب دفن زباله با استفاده از نسخه 10،2 نرم افزار arcgis انجام یافت. بدین منظور لایه های اطلاعاتی شیب، زمین شناسی، هیدرولوژی، گسل، آبراهه ها، فاصله از راه های مواصلاتی (جاده ها و راه آهن)، مناطق حفاظت‌شده، مناطق جمعیتی، منابع آب‌ زیرزمینی و مراکز شهری و کاربری اراضی مورد استفاده قرار گرفت و وزن‌دهی به هر کدام از معیارها و زیرمعیارها توسط فرآیند ahp و تلفیق نقشه‌های حاصل از gis و تکنیک topsis انجام یافتیافته ها: نتایج نشان داد که %4/2 و %33 از وسعت منطقه مورد مطالعه به ترتیب از ویژگی های بسیار مناسب (مناطق 4، 5 و 6) و مناسب (منطقه 1 و تا حدودی مناطق 2 و 3) برای دفن زباله‌های شهری برخوردار بوده است. از طرفی، %17/8 و %45 وسعت منطقه مورد مطالعه نیز به ترتیب برای دفن زباله‌های شهری نامناسب (قابلیت بسیار ضعیف) و غیر قابل کاربرد بودند.نتیجه گیری: با توجه به ویژگی های فرآیند ahp از جمله سهولت نسبی بررسی معیارهای چندگانه، سهولت درک و بررسی موثر معیارهای کمی و کیفی در مکان یابی محل دفن، می توان از این فرآیند به عنوان روشی کارآمد برای اولویت بندی انتخاب محل های جایگزین دفن زباله استفاده کرد. 

comparison of ahp and topsis methods in municipal solid waste landfill site selection of songhor county

background and objective: : site selection is an important and necessary issue in waste management especially in fast-growing regions. due to the landfill is a common solution for the final disposal of municipal solid waste in iran, this study was carried out for msw landfill site selection of songhor township by combining the geographic information systems (gis), the analytical hierarchy process (ahp) and technique for order of preference by similarity to ideal solution (topsis).materials and methods: in the current research, arcgis 10.2 software and its extensions were used as the gis tool since there is able to perform suitability analysis using multi-criteria evaluation. also, to identify appropriate landfill areas in the songhor township, eleven criteria including slope, geology, hydrology, fault, drainages, distance from transportation routes and rails, distance from protected areas, land use, population areas, distance from groundwater resources and distance from urban areas were evaluated. then a final map was generated which identified the suitability regions for msw landfill sites establishment.results: based on the results obtained, 4.2% of the study area was most suitable, 33% was suitable, 17.8% was poorly suitable, and 45% was unsuitable for sanitary disposal of solid wastes of songhor township. conclusion: since the ahp has relative ease of handling multiple criteria, and on the other hand, has potential to easy understand and effective handling of both qualitative and quantitative parameters, therefore, use of ahp is suggested as an efficient method to prioritization of suitable areas for landfill site selection. in other words, the ahp is a powerful tool for solving complicated problems that may have interactions and correlations among multiple objectives.