بررسی اثرات اقلیمی ریزگردها بر وضعیت آلودگی هوا در مناطق جنوب غربی ایران

زمینه و هدف: یکی از مشکلات محیط زیستی در مناطق غرب و جنوب غرب ایران، فعالیت ریزگردها در هوای شهرها است که می‌تواند اثرات زیادی را بر روی محیط زیست و زندگی انسان‌ها ایجاد نماید. هدف از این مطالعه، بررسی وضعیت ریزگردها، تاثیر پارامترهای اقلیمی بر آن و وضعیت میدان دید در مناطق جنوب غربی ایران می‌باشد. روش کار: در این پژوهش، دوره‌های آماری مختلف برای چهار شهر جنوب غربی ایران شامل اهواز، آبادان، خرم آباد و پلدختر در طی سال‌های 1389 تا 1398 مورد مطالعه قرار گرفت. سپس تعداد روزهای همراه با پدیده ریزگرد، سرعت و جهت حداکثر باد و کاهش میدان دید به عنوان پارامترهای اقلیمی به صورت سالانه و فصلی بررسی گردید. یافته‌ها: نتایج به دست آمده نشان داد حداکثر وقوع پدیده ریزگرد در طول سال در شهرهای اهواز و آبادان در فصل بهار و در شهرهای خرم آباد و پلدختر در فصل تابستان و کم‌ترین آن برای تمامی ایستگاه‌ها در پاییز رخ داده است. بیش ترین تعداد روزهای همراه با پدیده ریزگرد در آبادان و کم ترین آن ها در خرم آباد شکل گرفته است. نتایج هم‌چنین نشان داد که در منطقه مورد مطالعه به جز ایستگاه اهواز، فصول مربوط به بیشترین میزان روزهای همراه با پدیده ریزگرد (بهار و تابستان) با فصول حداکثر سرعت باد مطابقت ندارد که نشان دهنده خارجی بودن منشا پدیده ریزگرد می‌باشد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصله با افزایش فاصله از کشورهای عربی از قبیل عراق و عربستان صعودی، منشا ریزگردها محلی و درون استانی می‌شود. پوشش گیاهی در اطراف شهرها، ورود ریزگردها را به داخل شهرها کاهش داده و به عنوان یک عامل مثبت در کاهش آلودگی منطقه به حساب می آیند.

investigation of climatic effects of fine dust on air pollution in southwestern iran

background and objectives: the dust pollution in the air of cities is one of the environmental problems in the western and southwestern regions of iran, which can have many effects on the environment and human life. the purpose of this study is the assessment of dust pollution, the effect of climatic parameters on it and the field of view in the southwestern regions of iran. methods: in this study, different statistical periods of four cities in southwestern of iran including ahvaz, abadan, khorramabad and poldakhtar were studied during the years 2010 to 2019. the number of dusty days, speed and direction of maximum wind and reduction of field of view were evaluated as annual and seasonal climatic parameters. result: the results showed that the maximum of dusty days accured in the spring and summer in the cities of ahvaz, abadan, khorramabad and poldakhtar, respectively. the minimum of dusty days in the all stations occurred in autumn. the results also showed that in all cities, except ahvaz, the seasons with the highest amount of dusty days (spring and summer) do not correspond to the seasons of maximum wind speed, which indicates the external sources of the dust phenomenon. conclusion: according to the results, increasing the distance from external dust sources of arab countries such as iraq and saudi arabia, the dust sources become local and internal sources. vegetation around cities reduces the entry of dust into cities and is considered as an effective factor in reducing pollution in the region.