ارزیابی کیفی منابع آب زیرزمینی دشت اسدآباد با استفاده از شاخص‌های wqi، cd، hpi، hei، pos و mi در سال 1397

زمینه و هدف: با توجه به گسترش شهرنشینی، افزایش جمعیت، توسعه کشاورزی و صنعتی شدن در جهان کیفیت منابع آب زیرزمینی روبه کاهش است. از این‌رو، برای حفظ سلامت عمومی، ارزیابی کیفی منابع آب زیرزمینی از اهمیت بالایی برخوردار است. لذا، این مطالعه با هدف ارزیابی کیفی منابع آب زیرزمینی دشت اسدآباد به فلزات سنگین با استفاده از شاخص‌های کیفی آب در سال 1397 انجام یافت. مواد و روش‌ها: در این پژوهش توصیفی مقطعی، 120 نمونه آب زیرزمینی از 20 ایستگاه در فصول بهار و تابستان به‌روش مرکب برداشت و مقادیر دما، ph و ec آن‌ها در محل اندازه‌گیری شد. محتوی پارامترهای فیزیکوشیمیایی نمونه‌ها بعد از مراحل آماده‌سازی آزمایشگاهی طبق روش استاندارد و محتوی فلزات سنگین در نمونه‌ها نیز به‌ روش طیف‌سنجی نوری پلاسمای جفت‌ شده القایی (inductively coupled plasmaoptical emission spectrometry: icpoes) خوانده شد. پردازش آماری نتایج نیز با استفاده از نرم‌افزار spss انجام یافت.یافته‌ها: نتایج نشان داد که، میانگین غلظت سدیم، فسفات، کلر، کلسیم، منیزیوم و نیترات (میلی‌گرم در لیتر) در نمونه‌های فصل بهار به‌ترتیب برابر با 21.8، 0.230، 0.170،69.0، 21.1 و 19.3 و در فصل تابستان نیز به‌ترتیب برابر با 8.14، 0.190، 0.160، 75.3، 15.6 و 19.8 بوده است. همچنین، میانگین غلظت عناصر آرسنیک، آهن، روی، سرب، کادمیم، کروم، مس، منگنز و نیکل (میکروگرم در لیتر) در نمونه‌های فصل بهار به‌ترتیب برابر با 5.10، 1.61، 0.970، 7.82، 0.230، 1.25، 3.58، 0.360 و 1.30 و در فصل تابستان نیز به‌ترتیب برابر با 21.4، 1.62، 1.24، 7.63، 0.200، 1.00، 6.73، 0.430 و 1.01 بوده است و به‌جز در مورد عنصر آرسنیک در نمونه‌های فصل تابستان، میانگین غلظت همه عناصر در نمونه‌های هر دو فصل کوچک‌تر از حداکثر غظت مجاز سازمان بهداشت جهانی برای شرب بود. علاوه ‌‌بر آن، شاخص کیفیت آب (wqi)، شاخص آلودگی (cd)، شاخص آلودگی فلزات سنگین (hpi)، شاخص ارزیابی فلزات سنگین (hei)، شاخص کیفی (pos) و  شاخص فلزات سنگین (mi) در فصل بهار با مقادیر 18.2، 7.53، 9.86، 1.64، 298 و 1.64 به‌ترتیب بیان‌گر سطح کیفی عالی و بسیار خوب، آلودگی کم، آلودگی اندک، آلودگی کم، آلودگی اندک و تحت تاثیر اندک و در فصل تابستان نیز با مقادیر 17.9، 5.94، 9.86، 3.05، 602، 3.05 به‌ترتیب بیان‌گر سطح کیفی عالی و بسیار خوب، آلودگی کم، آلودگی اندک، آلودگی کم، آلودگی زیاد و تحت تاثیر متوسط بود. نتیجه‌گیری: هرچند فقط میانگین مقادیر عنصر آرسنیک در نمونه‌های فصل تابستان بیش‌تر از حد مجاز بود، ولی مدیریت استفاده از نهاده‌های کشاورزی همچون انواع آفت‌کش‌ها، کودهای شیمیایی و آلی، فاضلاب‌ شهری که با آلودگی خاک و منابع آب سطحی عامل تهدیدکننده کیفیت منابع آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه هستند، توصیه می‌شود.

Qualitative Assessment of Groundwater Resources of Asadabad Plain using WQI, Cd, HPI, HEI, PoS and MI Indices in 2018

Nowadays, the increase in population growth rate and followed by anthropogenic activities such as urbanization, industrialization, mining and agriculture practices continuously increase the amount of heavy metals in the environment especially groundwater resources. Therefore, qualitative assessment of groundwater resources is of great importance for maintaining public health and for this reason, this study was conducted to qualitative assessment of groundwater resources of Asadabad Plain using WQI, Cd, HPI, HEI, PoS and MI indices in 2018.Materials & Methods: In this descriptive crosssectional study, 120 groundwater samples were collected from 20 stations in the spring and the summer seasons and their temperature, pH and EC values were measured onsite. In the laboratory, the values of physicochemical parameters were determined according to the standard methods. Also, the content of heavy metals was determined using inductively coupled plasmaoptical emission spectrometry (ICPOES). All statistical analyses were performed using SPSS software.Results: The results showed that the average concentrations of Na, PO4, Cl, Ca, Mg and NO3 (mg/L) in samples of the spring season were 21.8, 0.230, 0.170, 69.0, 21.1 and 19.3, respectively; and in the summer season were 8.14, 0.190, 0.160, 75.3, 15.6 and 19.8, respectively. Also, the average concentrations of As, Fe, Zn, Pb, Cd, Cr, Cu, Mn and Ni (μg/L) in samples of the spring season were 5.10, 1.61, 0.970, 7.82, 0.230, 1.25, 3.58, 0.360, and 1.30; and in the summer season were 21.4, 1.62, 1.24, 7.63, 0.200, 1.00, 6.73, 0.430, and 1.01, respectively, and except for As in samples of the summer season, the average concentrations of all elements in groundwater samples of both seasons were lower than the maximum permissible concentration (MPC) established by WHO for drinking water. In addition, water quality index (WQI), pollution index (Cd), heavy metal pollution index (HPI), heavy metal evaluation index (HEI), quality index (PoS) and heavy metal index (MI) of samples of the spring season with values of 18.2, 7.53, 9.86, 1.64, 298 and 1.64, respectively, indicate the quality of groundwater were categorized in excellent and very good, low pollution, low pollution, low pollution, low pollution and slightly affected classes and in the summer season with values ​​of 17.9, 5.94, 9.86, 3.05, 602, 3.05, respectively, were categorized in excellent and very good, low pollution, low pollution, low pollution, high pollution and moderately affected classes. Conclusion: Although only the average values of As in groundwater samples of the summer season were higher than the MPC, management of the use of agricultural inputs such as pesticides, chemical and organic fertilizers and municipal wastewater for irrigation to maintain the quality of groundwater resources of the study area is recommended.