بررسی توزیع، ریسک اکولوژیک و سلامت سورفاکتانت آنیونی (las) به عنوان نشانگر مولکولی تخلیه فاضلاب در سد اکباتان، همدان

زمینه وهدف: با توجه به افزایش مصرف شوینده ها و مشکلات آلودگی منابع آبی در اثر رهاسازی فاضلاب های حاوی مقادیر زیاد شوینده ها در چند دهه اخیر، در این مطالعه به بررسی غلظت و ارزیابی ریسک سلامت و اکولوژیک آلکیل بنزن سولفانات خطی (las) به عنوان مهم ترین ترکیب شوینده ها در سد اکباتان همدان پرداخته شده است.مواد و روش: 31 ایستگاه نمونه برداری از مخزن سد اکباتان و رودخانه های ورودی به سد و سرریز سد اکباتان (سد آبشینه) جهت نمونه برداری آب انتخاب شد. پارامترهایی همچون دمای آب، ph، ec، tds، do و orp در محل نمونه برداری اندازه گیری شد. جذب las از طریق دستگاه اسپکتروفتومتر(wtw 660) در طول موجnm 650 قرائت شد. یافته ها: نتایج غلظت las اندازه گیری شده را در دامنه mg/l 1.4- 0.01 نشان داد. نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن بین las و فاکتورهای کیفی آب نشان داد بین las با شوری، tds و ec رابطه مثبت و معنی دار در سطح 0.01 و بین las و do رابطه منفی در سطح 0.05 وجود دارد. نتایج محاسبه ارزیابی ریسک اکولوژیک، در 13 ایستگاه ریسک زیاد، در 15 ایستگاه ریسک متوسط و در3 ایستگاه ریسک کم را نشان داد. همچنین محاسبه ارزیابی ریسک سلامت las، عدم وجود ریسک در گروه های مختلف سنی مختلف را نشان داد. نتایج مقایسه غلظت las با استاندارد تخلیه سورفاکتانت ها به داخل آب های سطحی و مصارف کشاورزی و آبیاری در ایران نشان داد غلظت las از نظر تخلیه به داخل آب های سطحی کمتر حد مجاز (mg/l 1.5) ولی از نظر استفاده برای مصارف کشاورزی و آبیاری مقدار las در 7 ایستگاه بیشتر از استاندارد مربوطه است. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد سد اکباتان و رودخانه های منتهی به سد در معرض ورود ترکیبات شوینده ناشی از ورود فاضلاب های خانگی قرار دارد. بنابراین لازم است اقدامات موثر و پیشگیرانه در جهت کنترل و کاهش ورود فاضلاب های تصفیه نشده به این سد مهم و حیاتی صورت گیرد.

Distribution, Ecological and Health Risk Assessment of Anionic Surfactant (LAS) As a Molecular Marker for Wastewater Discharge in Ekbatan Dam, Hamedan

Background and Aim: Given the increasing use of detergents and the problems of water pollution caused by the release of wastewater containing large amounts of detergents in recent decades, this study aimed to investigate the concentration and health and ecological risk assessment of linear alkylbenzene sulfonate (LAS) as the most important detergent composition in Ekbatan Dam is Hamedan.Materials and Methods: 31 sampling stations from Ekbatan dam reservoir and Inlet Rivers to Ekbatan dam and overflow dam (Abshineh dam) selected for water sampling. Parameters such as water temperature, pH, EC, TDS, DO and ORP was measured at the sampling site. LAS adsorption was reading through a spectrophotometer (WTW 660) at 650 nm. The pollutant concentration was calculated through the equation of the calibration curve.Results: The results showed the measured LAS concentration in the range of 0.011.4 mg / L. The results of the Spearman correlation test between LAS and water quality factors showed a positive significant relationship between LAS with salinity, TDS and EC at 0.01 level and a negative relationship between LAS and DO at 0.05 levels. The results of the health risk assessment of LAS showed no risk in different age groups. The results of the comparison of LAS concentration with surfactant discharge standard in surface water and irrigation and agricultural applications in Iran showed that the concentration of LAS is below the permissible level (1.5 mg / L) for discharge into surface water. However, in terms of use for agricultural and irrigation purposes, the LAS value at 7 stations was higher than the permissible level (0.5 mg / L).Conclusion: The results of this study showed that Ekbatan dam and rivers entering the dam are exposed to mild wastewater as a result of human activities. Therefore, it is necessary to take effective and preventive activities to control and reduce pollutants entering this valuable dam.