تحلیل کتاب‌سنجی و توزیع موضوعی کتاب‌های حوزه ایمنی شغلی در ایران

سابقه و هدف: ایمنی شغلی موضوعی بسیار مهم و قابل توجه است که به حفظ سلامت و ایمنی کارکنان و جلوگیری از وقوع حوادث و صدمات شغلی کمک می‌کند، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی و تحلیل کتاب‌های حوزه ایمنی شغلی انجام گرفت.مواد و روش‌‌ها: روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع کتاب‌سنجی بود. جامعه پژوهش تمامی کتاب‌های ثبت شده در وب‌گاه کتابخانه ملی با استفاده از کلید واژه‌های ایمنی، حوادث شغلی، ایمنی حریق و... از ابتدا تا پایان سال 1401 بود. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای excel نسخه 2016 و minitab نسخه‌ 19.2020.1 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و جداول توزیع فراوانی‌ها استفاده گردید.یافته‌ها: نتایج نشان داد که تا پایان سال 1401، 2617 عنوان کتاب انتشار یافته است، هم‌چنین روند انتشار کتاب‌ها طی پنج دهه گذشته، در کل افزایشی بوده است. بیشتر کتاب‌های چاپ شده به ترتیب در دسته موضوعی کلیات ایمنی (17.7)، حریق (11.9) و مدیریت بحران و واکنش در شرایط اضطراری (7.94) بود.نتیجه‌گیری: به‌طورکلی، می‌توان نتیجه گرفت که ایمنی، به‌عنوان یکی از مسائل حیاتی در حوزه صنعت و کار، مورد توجه جدی قرار گرفته است و کتاب‌های مختلفی در این زمینه توسط نویسندگان ایرانی نگارش شده‌ است. پیشنهاد می‌شود نویسندگان کتاب با انجام مواردی همچون انجام تحقیقات منظم و مشاوره با متخصصین حوزه ایمنی شغلی، نیازسنجی به‌وسیله ارتباط با صنعت، ارتباط با مخاطبین کتاب‌ها و بازخورد از آن‌ها و برنامه‌ریزی جهت بروزرسانی کتاب‌های انتشار یافته، کیفیت کتاب‌های منتشر شده را بهبود بخشند.

bibliometric analysis and thematic distribution of occupational safety books in iran

background and objective: occupational safety is an important and significant issue that helps maintain the health and safety of employees and prevent occupational accidents and injuries. therefore, the present study was conducted with the aim of reviewing and analyzing books related to occupational safety.materials and methods: the current research employed a descriptive and bibliometric methodology. the research population included all the books registered on the national library website from the beginning to the end of march 2023 using keywords such as safety, occupational accidents, and fire safety. the data were analyzed using excel (version 2016) and minitab (version 19.2020.1). descriptive statistics and frequency distribution tables were used for data analysis.results: the results indicated that a total of 2,617 book titles were published by the end of march 2023. furthermore, the trend of book publishing has been generally increasing over the last five decades. the majority of the published books were in the subject categories of general safety (17.7%), fire (11.9%), as well as crisis management and emergency response (7.94%).conclusion: overall, it can be concluded that safety is a crucial concern in the industry and workplace, and iranian authors have devoted significant attention to this field by writing various books. to enhance the quality of published books, authors are advised to conduct regular research, consult with experts in the field of occupational safety, assess industry needs through communication, engage with book audiences and gather feedback, and plan for updates to their published works.