ارائه الگویی به‌منظور تعیین محل‌های تجمع اضطراری در صنایع فرایندی با استفاده از روش ترکیبی fahp-ftopsis

سابقه و هدف: طرح‌ریزی تخلیه اضطراری یکی از مهم‌ترین اقدامات حفاظتی در شرایط اضطراری است. تعیین محل تجمع اضطراری استاندارد نیز یکی از الزامات اصلی طرح‌ریزی تخلیه اضطراری است. انتخاب مکان تجمع استاندارد ملاحظات فنی و مدیریتی مشخصی دارد. لذا پژوهش حاضر در این راستا و با هدف ارائه الگویی به‌منظور تعیین محل‌های تجمع اضطراری در صنایع فرایندی انجام شد.مواد و روش‌‌ها: ابتدا با بررسی متون مختلف، معیارهای موثر در تعیین محل‌های تجمع اضطراری شناسایی و در دو گروه عوامل داخلی و بیرونی تقسیم‌بندی شدند. سپس وزن هریک از معیارها با استفاده از روش fahp محاسبه شد. درنهایت، تعدادی از اماکن به‌منظور تعیین محل تجمع اضطراری با روش ftopsis ارزیابی و محل‌های بهینه مشخص شدند.یافته‌ها: بر اساس محاسبات روش fahp، از مجموع 12 معیار بررسی‌شده، 8 معیار از هر دو عوامل که بیشترین وزن را به خود اختصاص دادند، به‌عنوان مهم‌ترین مولفه‌ها معرفی شدند. مهم‌ترین معیارهای عوامل بیرونی اثرگذار به ترتیب فاصله از مراکز خطر اطراف، شرایط باد غالب، ماهیت سناریوهای محتمل، وجود افراد آسیب‌پذیر و مهم‌ترین معیارهای عوامل داخلی به ترتیب پتانسیل اثرپذیری از حادثه، سهولت دسترسی، قابلیت دید و پایش و مدت‌زمان پیمایش بودند.نتیجه‌گیری: شناسایی و ارزیابی محل‌های تجمع اضطراری باید بر اساس معیارهای فاصله از مراکز خطر اطراف، شرایط باد غالب، ماهیت سناریوهای محتمل، وجود افراد آسیب‌پذیر، پتانسیل اثرپذیری از حادثه، سهولت دسترسی، قابلیت دید و پایش و مدت‌زمان پیمایش انجام شود. 

representation of a framework for determining emergency muster points in process industries using integrated fahp-ftopsis methods

background and objective: emergency evacuation planning is one of the most central protective measures in emergency situations. determination of the emergency muster points is one of the principal requirements of emergency evacuation planning. in this regard, this study aimed to represent a framework for determining emergency muster points in process industries.materials and methods: after examining various texts, the effective criteria for determining emergency muster points were identified, and the relative weight of each criterion was calculated using the fuzzy analytic hierarchy process (fahp) method. finally, the fuzzy technique for order preference by the similarity of an ideal solution (ftopsis) method was utilized to prioritize and determine optimal emergency muster points.results: according to the calculations by the fahp method, from the total 12 criteria surveyed in this study, the first eight criteria from any factors with the highest weight were introduced as the most significant factors. the criteria of external factors affected relative weights, dis-tances from the hazard centers, prevailing wind conditions, nature of probable scenarios, and the presence of vulnerable groups. on the other hand, the criteria of internal factors included the potential impact of the accident, easy accessibility, visibility, and monitoring, as well as travel time.conclusion: identification and evaluation of emergency muster points shall be made based on distances from the hazard centers, prevailing wind conditions, nature of probable scenarios, presence of vulnerable groups, the potential impact of the accident, easy accessibility, visibility, and monitoring, as well as travel time.