رانندگی خطرناک در رانندگان اتوبوس درون و بین‌ شهری: آیا تفاوتی وجود دارد؟

سابقه و هدف: رانندگان اتوبوس همچون دیگر رانندگان، مستعد رفتارهای ناایمن هستند. تصادفات رانندگی با رفتار نابه‌جای راننده ارتباط دارد. از آنجایی که تصادفات رانندگی در دو مسیر درون ‌شهری و بین ‌شهری با یکدیگر تفاوت دارد، ممکن است حداقل بخشی از این تفاوت مربوط به رفتار راننده باشد. در این راستا، مطالعه حاضر با هدف مقایسه رفتار رانندگی خطرناک در رانندگان اتوبوس درون شهری و بین‌ شهری انجام شد.مواد و روش‌‌ها: مطالعه توصیفی- تحلیلی حاضر با استفاده از پرسشنامه ویژگی‌های دموگرافیکی و شاخص رانندگی خطرناک دولا (dula) در ارتباط با 107 راننده اتوبوس درون شهری و 99 راننده اتوبوس بین ‌شهری در شهر زنجان انجام شد. پس از گردآوری داده‌ها از آزمون‌های t ، کای دو و رگرسیون خطی در محیط spss 19 در سطح معنا‌داری 0.05 برای تحلیل آماری استفاده گردید.یافته‌ها: میانگین ساعت کار در هفته برای رانندگان درون‌ شهری به ‌طور معناداری بیش از رانندگان بین ‌شهری بود. همچنین میانگین شاخص رانندگی خطرناک و زیرشاخص‌های آن به‌ غیر از زیرشاخص رانندگی تهاجمی در رانندگان درون ‌شهری بیش از رانندگان بین ‌شهری بود (0.05>p). افزون بر آن، اثر متغیر ساعت کار در هفته در مسیر درون ‌شهری بر نمره زیرشاخص رانندگی بی‌پروا منفی بود؛ اما در مسیر بین ‌شهری بر نمره دو زیرشاخص رانندگی احساسی/شناختی منفی و رانندگی در حالت سرخوشی، اثر مثبتی داشت (0.05>p).نتیجه‌گیری: با وجود تعداد جرایم و فوتی‌های کمتر در مسیرهای درون ‌شهری لازم است اقدامات جدی‌تری برای کنترل رفتارهای بی‌پروا در نظر گرفته شود. این اقدامات می‌تواند شامل: تدوین برنامه‌های مداخله‌ای برای مدیریت ساعت کاری رانندگان اتوبوس به منظور کاهش خستگی آن‌ها و نیز افزایش آگاهی رانندگان برای کاهش رانندگی بی‌پروا باشد.

Dangerous Driving Behaviors of Intra-city and Intercity Bus Drivers: Is there any Difference?

Background and Objective: Bus drivers, the same as other drivers, are prone to unsafe behavior, and accidents are associated with driver rsquo;s risky behavior. Moreover, traffic accidents are different in intracity and intercity routes, which can be at least partly due to the driver rsquo;s behavior. Therefore, this study aimed to compare the dangerous driving behavior of intracity and intercity bus drivers.Materials and Methods: This descriptive and analytical study was performed on 107 intracity and 99 intercity bus drivers in the city of Zanjan, Iran, using demographic characteristics form and the Dula Dangerous Driving Index. Eventually, the collected data were analyzed in SPSS software (version19) through a ttest, chisquare test, and linear regression. The pvalue less than 0.05 was considered statistically significant.Results: The mean weekly working hours of intracity bus drivers are significantly higher than those of intercity bus drivers (P<0.05). Moreover, the mean of the dangerous driving index and its subscales, except for aggressive driving, were higher in intracity bus drivers, compared to intercity bus drivers (P<0.05). In addition, the weekly working hours variable had a negative impact on the risky driving score in the intracity driving routes; however, it had a negative impact on the emotional/cognitive driving subscale and a positive impact on the drunk driving subscale in the intercity driving rout (P<0.05).Conclusion: Despite the lower number of fines and deaths on intracity routes, it is necessary to take more serious control measures for the risky behaviors of bus drivers. These include developing intervention programs to manage bus drivers rsquo; working hours in order to reduce fatigue and raise drivers rsquo; awareness for less risky driving behaviors.