واکاوی مفهوم داستان‌سرایی در شکل‌گیری هویت مکان‌های گردشگری1

به رسمیت شناختن نقش زبان در شکل‌گیری واقعیت اجتماعی شروع یک چرخش فکری اساسی در علوم اجتماعی و به‌تبع آن مدیریت و تحقیقات مصرف‌کننده زیر چتر پساساختارگرایی بود. در این نظریه‌ها، زبان واقعیت اجتماعی را منعکس نمی‌کند، بلکه بر ساخت اجتماعی از واقعیت دلالت می‌کند. مفهوم مکان نیز در این چرخش بیش‌ازپیش مبتنی بر خوانش مصرف‌کننده بوده است. این پژوهش با هدف واکاوی مفهوم داستان‌سرایی در شکل‌گیری هویت مکان‌های گردشگری انجام شده است. پژوهش حاضر، از حیث هدف، بنیادی است و از نظر ماهیت و روش پژوهش از نوع اکتشافی است. در این پژوهش، از روش پژوهش کیفی استفاده شده و داده‌های مطالعه به‌شیوهٔ مصاحبهٔ عمیق و نیمه‌ساختارمند با مصاحبه‌شوندگان تا رسیدن به اشباع نظری جمع‌آوری شده است. رویکرد تحلیل محتوای جهت‌دار براساس ماهیت مسئله استفاده شد. ازاین‌رو، از مصاحبه‌ها و ادبیات موثق موجود واحدهای معنایی استخراج، تفسیر، کدگذاری و مقوله‌بندی شد و درنهایت ارتباط آن‌ها ترسیم شد. نتایج حاصل از دوازده مصاحبهٔ انجام‌شده با نمونهٔ کنشگران صنعت گردشگری براساس شاخص‌های کلیدی شناسایی‌شده نشان‌دهندهٔ مقولاتی نظیر هویت فردی، هویت اجتماعی، کنشگری متقابل نمادین و روایتگری مکان بوده است. در انتها، براساس نتایج و تفاسیر پژوهش، پیشنهادهای لازم درخصوص شکل‌گیری هویت مکان، در قالب کشف، استخراج و معناسازی روایات مکان ارائه شده است. یافته‌ها حاکی از آن است که داستان‌های بازتاب‌‌یافته از روایات موجود در مکان به‌منزلهٔ یک کالای مصرفی در هویت فردی و اجتماعی تاثیر می‌گذارد و در قالب کنش متقابل نمادین به دیگری منتقل می‌شود. هویت مکان ساختی اجتماعی است که هدف آن معنابخشی و تقویت حس مکان به مخاطبان محلی و گردشگران بالقوه است. روایت‌های مکان می‌توانند در خلق ارزش و توسعهٔ تجاری‌سازی مکان سودمند باشند.

storytelling concept analysis on forming tourism place identity

the recognition of the language’s role in shaping and constructing social reality constituted a critical shift in social sciences, subsequently embraced by management and consumer research groups, within the scope of poststructuralism. theorists challenged the traditional understanding of language as a transparent and direct representation of objects in the world, proposing instead the notion that language is not a mere reflection of social reality but rather is deeply intertwined with social construction processes. in this paradigm shift, the concept of place has also increasingly relied on consumer interpretation. this research aims to explore storytelling concept in shaping the identity of tourism places. in this research, the qualitative research method was applied and the study data was collected through in-depth and semi-structured interviews with the interviewees until theoretical saturation was reached. the approach of oriented content analysis was used based on the nature of the problem. hence, semantic units were extracted from interviews and reliable literature, interpreted, coded, categorized and finally the results indicated the proposed construct of tourist place identity. these categories are individual identity, social identity, symbolic interaction and place narrative. in this regard, the narratives of a place can be considered as a socially constructed commodity that influences the perception of place identity and could potentially strengthen the engagement with the place. therefore, place narratives can serve as a significant tool for value creation and commercialization of a place, as they foster a stronger connection between the place and its audience, ultimately leading to the development of a distinctive place identity.